Weg met eetbuien

Uw verstand zegt dat u het niet moet doen, maar die geur, die kleur, die smaak! Het water loopt u in de mond. "Niet doen," zegt uw verstand, "u hebt er al vier gehad. Leg dat koekje terug!" Maar u doet het niet. U eet dat vijfde koekje gewoon op en misschien die zesde ook nog. We zijn een land van overeters: 16,1 procent van de Nederlandse vrouwen van 21 jaar en ouder heeft overgewicht. 15,5 procent van de Nederlandse mannen heeft daar last van.

Nooit meer te veel

Wie kent niet die neiging om door te eten als u eigenlijk al vol zit? Waarom stoppen we niet met onszelf vol te proppen? Laten we eerst vaststellen dat het niet om echte honger gaat. Het gaat vooral om lekkere trek. Trek in eten wordt vaak in gang gezet door negatieve gevoelens als stress, depressie, verveling, angst, eenzaamheid of emotionele leegheid.

U pakt bij wijze van troost een lekker tussendoortje. Daardoor ervaart u uiteindelijk nog meer stress, depressieve gedachten en misschien ook schuldgevoelens. Dan pakt u nog maar weer wat lekkers. Zo ontstaat een vicieuze cirkel. Als u er te dik van wordt, gaat u misschien een goed dieet zoeken.

Diëten kunnen helpen uw gewicht op peil te krijgen, maar wanneer u last heeft van negatieve emoties, wordt het wel heel erg moeilijk om de benodigde dieetdiscipline op te brengen. Het is slimmer om na te gaan waarom u zo'n spontane eetbui niet kunt onderdrukken. Als u dat weet, kunt u die cirkel vermoedelijk wél doorbreken.

Invloeden van buitenaf

U zit op de bank te zappen en uw ogen blijven rusten op een scène waarin iemand een stuk pizza zit te eten. Opeens snakt u naar een pizza of iets ander lekkers. U hebt helemaal geen honger, maar u zou ter plekke een moord voor een stuk pizza doen. Dit bedoelen ze dus met zien eten, doet eten.

In vroegere tijden is de mens vaak geplaagd door voedselschaarste. U volstoppen als er voldoende eten was, was dé oplossing, ook al had u geen honger. Zo kweekte men reserves voor slechte tijden. Die neiging zit nog steeds in ons.

Daarom loopt u dus na die tv-scène naar de koelkast. Iets in onze hersenen geeft die eetprikkel door. Eetverleidingen liggen ook buitenshuis overal op de loer, van benzinestations en candybars tot snackbars en sportkantines. Overal lonkt lekkers. Hoewel de verleidingen op zich niet tegen zijn te houden, kunt u er wel beter mee leren omgaan.

Weersta de verleidingen

• Beweging! Ga een eind wandelen, touwtjespringen of met de hond om als u die eetneiging op voelt komen.
• Volhouden! Er zit een golfbeweging in die plotselinge behoeftes aan eten. Het zwelt aan en zakt weer af. Als u sterk genoeg bent om uw eetneiging te weerstaan, zult u zien dat de intensiteit van de 'golven' afneemt.
• Afleiding! Bel een vriendin, ga in bad, pak een boek, zet uw favoriete cd op.
• Een gezond alternatief. Pak een lekker stuk fruit. Of drink een groot glas water. De eetbui vlakt dan af.
• Confrontatie. Stel uzelf vragen als: heb ik écht honger? Is het gezond voor me deze snack te eten? Is dit waar ik echt trek in heb? Wat gebeurt er als ik het níet neem?
• Een persoonlijke strategie. Als u eenmaal een strategie heeft waarmee u uw eetverleidingen kunt onderdrukken, schrijf deze dan op. De eerste de beste keer dat u 's avonds laat aan de frituurpan of koelkast denkt, kijk dan eerst op uw lijstje. Hang het op een 'strategische' plaats op.

Het geloof in diëten

Lekker eten, geen hongergevoel en flink afvallen. Tal van diëten beloven het. En zó veel mensen geloven het. In feite bevorderen diëten de eetbuien tussendoor. De trek blijft - vooral in dingen die u niet mag - en de behoefte even te ontsnappen aan de strakke regels van het dieet ook. Dat moment van zwakte wilt u optimaal benutten. Het gevolg: u eet in één keer veel te veel. Daar krijgt u weer spijt van. Dus gaat u nog strakker diëten en zo jojoot u verder.

Luister naar uw lichaam

• Koop eten, geen vulling! Laat junkfood staan en haal gezond en voedzaam eten in huis, zoals meergranen producten, fruit, groente, noten, yoghurt. U zult zien dat u regelmatiger gaat eten en de eetbuien tussendoor afnemen. U kunt er, als u weinig in huis hebt, minder gemakkelijk aan toegeven.
• Stop met eten als u genoeg heeft. Dat klinkt gemakkelijk, maar velen van ons blijven dooreten als aan de trek al lang voldaan is. Hoed u voor restjes in de schalen. Schep niet nog een keer op om anderen een plezier te doen of om welke andere psychologische reden dan ook.
• Luister en vertrouw op de signalen van uw lichaam! Dat is niet gemakkelijk. Zeker niet voor langdurige dieetvolgers. Als u goed leert luisteren naar uw eigen behoeften, weet u wanneer u honger heeft en wanneer de trek over is.
• Laat niet de klok, maar uw lichaam bepalen wanneer en hoeveel u moet eten.[PAGEBREAK]

Stress en eten

Als u gestrest bent, maakt uw lichaam stresshormonen aan, zoals cortisol en adrenaline. Die stellen u in staat in noodsituaties snel en adequaat te reageren (vechten of vluchten). Als de stress te lang aanhoudt, blijft deze hormoonspiegel te hoog met als veelvoorkomend gevolg: eten en nog eens eten. Alsof het lichaam de spanning interpreteert als ínspanning en eten de geest troost biedt. Bij chronische stress is de behoefte aan vetten en koolhydraten groot, zeker 's middags en 's avonds. En dat zijn nou net de verkeerde momenten om u vol te proppen.

Doorbreek de vicieuze cirkel

• Zoek uit waardoor u gestrest raakt! Zorgen? Vervelende baas? Uw relatie? Praat erover, zoek er een oplossing voor, hoe moeilijk die ook kan zijn.
• Wees uw eetbui een slag voor! Als die doorgaans om een uur of vijf komt opzetten, eet dan rond half vijf een of twee crackers met pindakaas - jawel, heel voedzaam! - of neem wat yoghurt met aardbeien. Aanval is de beste verdediging.
• Beweeg. Ga naar buiten. Bewegen is een bewezen goede remedie tegen stress! Zelfs met een wandelingetje van vijf minuten herstelt de hormoonspiegel zich al en zakt het stress gevoel. Adem diep door en kijk naar boven: licht en lucht doen wonderen

Scheid emoties en honger

Grote emoties als eenzaamheid, angst of depressie doen pijn en dan vlucht u gemakkelijk de keuken in: eten om te vergeten. Als u eet, vergeet u even waaróm u eigenlijk aan het eten bent. Eten voelt goed, dus eet u nog wat en nog wat. Weer terug in de werkelijkheid zit u niet alleen met die negatieve emotie die u daarvoor ook voelde. U barst ook nog eens van zelfverwijt en schuldgevoelens. De zoveelste emotionele eetbui is een feit.

Begrijp waarom u eet

• Denk bij voorkeur vóór, maar anders ná een eetaanval na over de diepere oorzaak van uw vreetbehoefte. Was u down? Is het die ruzie met een vriendin of familie? Geldzorgen? Verveling? Voelt u uzelf nutteloos? Schrijf het van u af of praat met iemand die u aardig vindt en vertrouwt.
• Zoek, als u er niet uit komt, professionele hulp. Die eetbuien zijn geen medicijn. U weet zelf ook wel dat ze niet echt helpen. Het goede gevoel dat ze opleveren, is erg kort. Het nare gevoel duurt veel langer.
• Houd van uzelf. U doet uw lijf en uw geest geen plezier met die eetbuien, dat weet u en toch tuint u er elke keer weer in. Vraag uzelf steeds af: is dit eten wat ik écht wil? Zeg dan ook: "Ik houd te veel van mezelf om me dit elke keer weer aan te doen."
• Vergeef uzelf. Het helpt u de vicieuze cirkel te doorbreken als u niet te boos bent op uzelf na een eetbui. Morgen is er weer een nieuwe dag met nieuwe kansen.
• Erken uw gevoelens. Probeer tijdig - vóór een eetbui - aan te voelen hoe u in uw vel steekt. Ga dieper dan u durft. Erken verdrietige emoties, ze zijn niet 'verkeerd'. Die erkenning kan bevrijdend werken. Eetbuien helpen maar kort.
• Train positieve gevoelens. U kunt blijven hangen in uw negatieve gevoelens, maar u kunt ze ook actief aanpakken. Positieve gedachten leiden tot positieve gevoelens en die kunt u trainen. Dat hoeft niet op z'n 'Ratelbands', maar een positieve instelling kunt u uzelf wel degelijk eigen maken.

Hulp vragen

De relatie tussen negatieve emoties en eetbuien is onbetwist. Maar dat betekent niet, dat u er dús niets aan kunt doen, dat u af en toe aan het 'vreten' slaat. U doet het zelf! Er is er maar één die dat patroon kan doorbreken. Dat bent u zelf. Ú neemt het besluit het gevecht aan te gaan. Anderen kunnen u daar wel bij helpen. Aarzel niet hulp te vragen. Als ze om u geven, doen ze dat graag. Maar u moet wel eerst zelf 'uit de kast komen'.