De Diëtest: Lekker lang leven ★★★☆☆

Getty Images

Er worden heel veel boeken over gezonde voeding en leefstijl uitgegeven. Diëtist Mary Stottelaar leest én beoordeelt ze voor Gezondheidsnet in de rubriek, de Diëtest! Deze keer: Lekker lang leven van Michaël Sels.

Voor wie is dit boek bedoeld?

Sels is een Belgische diëtist. Hij schrijft dit boek voor iedereen die betere eetgewoontes wil aanleren en die in de war raakt van alle verschillende adviezen die er steeds maar weer gegeven worden. Hij wil graag de juiste weg wijzen.

Eerste indruk

Een boek waarin recepten de hoofdmoot vormen. Bijna driekwart van het boek bestaat uit recepten voor ontbijt, lunch diner en desserts, allemaal voorzien van een mooie receptfoto’s. Het boek begint met een inleiding waarin Sels uitlegt wat gezond eten is, hoe de situatie in België is als het gaat over het aantal mensen met overgewicht en de eetgewoonten. Ook zijn er een viertal hoofdstukken die ingaan op de rol van voeding bij het voorkomen van kanker, hart- en vaatziekten en het metabool syndroom, plus voeding voor een goede darmgezondheid.

Wat weten we van de auteur?

Michael Sels, is chefkok en diëtist. Hij is momenteel hoofd diëtetiek in het Universiteitsziekenhuis in Antwerpen. Als kind hielp hij al mee in de restaurantkeuken van zijn grootouders. Daar is de liefde voor eten ontstaan en besloot hij tot de koksopleiding. Maar al snel raakte hij steeds meer geïnteresseerd in het effect van voeding op het lichaam. De switch naar diëtetiek was voor hem logisch. Hoe een chef kookt en wat een diëtist adviseert, staan volgens Sels niet haaks op elkaar.

Wat is er nieuw aan dit dieetboek?

Eigenlijk niets nieuws, de boodschap van Sels – voornamelijk plantaardige eten en liefst onbewerkt - is een bekende die we ook kennen uit andere boeken. Denk aan boeken over het mediterraan dieet of de boeken van PuurGezond.

Even doorlezen

Dit is echt een Belgisch boek, niet alleen vanwege het Vlaamse taalgebruik en typisch Belgische ingrediënten, ook vanwege de hoofdstukken in die ingaan op de gezondheidssituatie. Sels bespreekt hoeveel mensen in België overgewicht hebben hoe snel dat aantal gegroeid is. Ook bespreekt Sels wat Belgen zoal eten gemiddeld. Nederlandse lezers spreken die hoofdstukken misschien wat minder aan. Wat anders wordt het bij de adviezen van Sels. Ook hierin volgt Sels logischerwijs de aanbevelingen van de Belgische Hoge Gezondheidsraad. Je zou verwachten dat die niet of nauwelijks afwijken van de adviezen van de Nederlandse Gezondheidsraad, maar dat is niet zo. Er zijn verschillen op detailniveau die juist verwarring in de hand kunnen werken. Neem het advies over alcohol. De Nederlandse Gezondheidsraad adviseert liever geen alcohol te gebruiken, hooguit 1 glas per dag en niet elke dag. Het Belgische advies is maximaal 10 eenheden per week waarbij minimaal 2 dagen per week geen alcohol gebruikt wordt. Maar buiten dit alles: de boodschap van Sels is prettig eenvoudig. Hij raadt aan om te kiezen voor meer verse en pure ingrediënten. Daarmee is volgens hem de gezondheidswinst te behalen die zo hard nodig is. Zijn advies is eat planty. En dat is geen schrijffout van hem: hij adviseert meer groente en fruit en minder vaak vlees op het bord. Als onderbouwing hiervoor noemt hij de onderzoeken die naar complete voedingspatronen kijken. Dat is belangrijker dan over elk voedingsmiddel afzonderlijk een mening hebben zoals in de media vaak gebeurt. Als je voornamelijk plantaardig eet en groenten het grootste deel van je voeding laat zijn, dan ben je volgens Sels goed bezig. Er blijft dan volgens hem voldoende ruimte over voor af en toe voor minder gezonde dingen te kiezen.

Wat kun je ermee in de praktijk?

De boodschap van Sels vooral meer groenten, fruit en andere plantaardige producten te eten is een boodschap die je vaker hoort, en waar een goede onderbouwing voor is. De recepten van Sels nodigen daar ook toe uit om zo te gaan koken. Bij recepten van een chefkok denk je misschien snel aan ellelange ingrediëntenlijsten en lastige bereidingswijzen. Niets van dat al. De recepten van Sels zijn gevarieerd, en gemakkelijk te bereiden. Ze bevatten ruim groenten en vaak vis (af en toe een vlees- of kiprecept) en ze zien er lekker uit. Maar de uitleg over de voeding ter preventie van kanker, hart- en vaatziekten, metabool syndroom en voor een goed darmgezondheid zijn wel heel erg kort en hadden best wat uitgebreider gekund. Nu roepen die hoofdstukken veel vragen op. Goed om voor het voorkomen van hart- en vaatziekten het advies te krijgen 30 gram vezels per dag te gebruiken, maar er staat niet bij hoe je dat doet. Ook staat er bij metabool syndroom dat een goed gewicht belangrijk is. En dat je met 500 kcal per dag minder je vlot 500 gram per week afvalt. Zoveel minder eten is behoorlijk eenvoudig schrijft Sels. ‘Met wat kleine aanpassingen heb je je doel al snel bereikt’. Hoe je dat dan moet doen, blijft compleet buiten beschouwing. Daar waar Sels praktisch is in het geven van recepten ontbreekt het in het geven van het advies. Zijn missie om de weg te wijzen in de overvloed van adviezen slaagt dus niet echt.

Wat vindt de diëtist van het dieet - helpt dit echt?

Ik kan de boodschap van meer eten van groente en plantaardige producten zoals noten, zaden en peulvruchten alleen maar onderschrijven. Veel groenten en overwegend plantaardig eten is de basis van een gezond eetpatroon. De creatieve recepten van Sels kunnen daaraan bijdragen. Wat ik jammer vind, is dat Sels nog wat ouderwets in opvatting is als hij het heeft over preventie van het metabool syndroom en hart- en vaatziekten. Hij adviseert verzadigd vet zoveel mogelijk te vervangen, en gaat niet in op de negatieve rol van suikers en snelle koolhydraten op het ontstaan van het metabool syndroom. Dit speelt ook door in de recepten: Sels kiest daarin heel klassiek voor magere producten zoals magere yoghurt en magere kaas en zeker de desserts bevatten best flinke porties snelle koolhydraten.