Vergeet Warschau, Krakau, Gdánsk en Poznań. Stuk voor stuk prachtige steden, maar wel erg toeristisch en druk. De kleinere steden van Polen zijn nog niet ontdekt door het massatoerisme, maar ze bezitten wel een schat aan architectonische en culturele rijkdom. Dit zijn de verborgen parels onder de Poolse steden.
Białystok: orthodoxe cultuur
Deze verborgen parel ligt in het noordoosten van Polen, dichtbij de grens met Wit-Rusland. Er zijn dan ook verschillende culturele invloeden van dit land terug te zien in de Poolse stad, met name in de orthodoxe kerken die het stadsbeeld van Białystok sieren. Hoewel de stad veel te lijden heeft gehad tijdens de Tweede Wereldoorlog, heeft de stad nog steeds een prachtige architectuur, met veel kerken en paleizen en een van de grootste oppervlakten aan bossen en parken van alle Poolse steden. Tel daar de vele culturele activiteiten bij op en je begrijpt waarom de stad enkele jaren terug op de nominatielijst stond voor de Europese Culture Hoofdstad.
Toruń: pierniki en Copernicus
We kennen Toruń vooral als geboorteplaats van de beroemde astronoom Copernicus. Een bezoek aan zijn geboortehuis – waar nu een museum is gevestigd over zijn leven – mag dan ook zeker niet ontbreken bij een verblijf in de stad. Vlakbij het huis van Copernicus staat het gingerbread museum; Toruń staat namelijk in het hele land bekend om zijn variant van gingerbread: pierniki.
Toruń was vroeger een van de belangrijkste Hanzesteden aan de Oostzee, en dat heeft zijn sporen nagelaten. De kern van de oude stad bestaat uit een goed bewaard gebleven middeleeuws wooncomplex met gotische bouwwerken en rijkversierde huizen. Niet voor niets heeft de oude stad een plek verworven op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Een bezichtiging van het raadhuis en een boottocht over de Wisła zijn slechts enkele van de aanraders bij een bezoek aan Toruń.
Częstochowa: het Lourdes van Polen
De industriestad Częstochowa is vooral bekend als bedevaartsoord en mag zich gerust meten met Lourdes en Fatima. Op de Jasna Góra – de Heuvel van het Licht – wordt namelijk de Zwarte Madonna van Częstochowa vereerd. Het klooster dat op de Jasna Góra ligt, werd lange tijd gezien als een van de rijkste van Centraal-Europa. Nog steeds is het een imposant bouwwerk en het heeft een beschermde status gekregen als architectonisch monument.
Tips: beklim de klokkentoren van de kloosterkerk – mogelijk van april tot en met september – en geniet van het adembenemende uitzicht over het kloostergebied. Ook een bezoek aan het museum, waar je onder andere de vele offers aan de Zwarte Madonna kunt bekijken, is een aanrader.
Olsztyn: het begin van de lente
Het historische Olsztyn is de hoofdstad van Warmië-Mazurië en vormt de perfecte uitvalsbasis voor een tocht door het Poolse merengebied. Via de Wysoka Brama – de Oude Stadspoort – ga je een paar eeuwen terug in de tijd; naar het historische centrum. Hoewel, het woord ‘historisch’ is misschien niet op z’n plaats: de stad is vrijwel geheel verwoest tijdens de Tweede Wereldoorlog. Daarna is de stad herbouwd zoals deze er in zijn bloeitijd uit heeft gezien. Tot de hoogtepunten behoren het raadhuis, de kathedraal en de gezellige winkelstraatjes.
Het kasteel van Olsztyn, aan de oevers van de Lyna, verdient een aparte vermelding. In dit machtige 14de-eeuwse bouwwerk verrichtte astronoom Copernicus zijn metingen en bracht de bewegingen van de planeten in kaart. Ook ontdekte hij hier hoe lang een jaar was en wanneer de lente begon; tot die tijd dacht men op 11 maart.
Zamość: de ideale stad
In Zamość waant u zich gemakkelijk in Italië: de stad is namelijk gebaseerd op de Italiaanse theorieën van de ‘ideale stad’ uit de renaissance en de Italiaanse invloeden zijn dan ook duidelijk terug te zien in de historische gebouwen van de stad. De stad wordt ook wel ‘Parel van de renaissance’ genoemd vanwege de architecturale hoogtepunten en de belangrijke handelspositie van de stad op de handelsroute tussen West- en Noord-Europa en de Zwarte Zee.
De stad ligt ten opzichte van de bekende steden ook behoorlijk afgelegen, in het zuidoosten van Polen. Om die reden is het in de stad nog heerlijk rustig. U kunt er winkelen, genieten van de bijzondere architectuur, kunstgalerieën bezoeken of eropuit trekken in de prachtige natuur die de stad omringt.
Nog meer inspiratie? Hier vind je de mooiste Poolse steden op een rij.
