Wetenschappers luiden de noodklok: het gebruik van PFAS moet worden verboden. Het spul hoopt zich op in de complete voedselketen (planten en dieren) en laat zich maar nauwelijks afbreken. Gevolg: het zit in ons lichaam, het zit in de grond, het zit in ons drinkwater. Betekent dit het einde van de koekenpan met anti-aanbaklaag?
PFAS is een goedje dat er onder meer voor zorgt dat materiaal water- vuil- en/of vetafstotend wordt. Het zit dan ook in veel verschillende producten. Voorbeelden zijn er te over: waterafstotende kleding, pannen met anti-aanbaklaag, buitensportkleding, smeermiddelen voor bijvoorbeeld de fietsketting, ski-wax en pizzadozen. Ook sommige make-up en cosmetica bevat PFAS, net als blusschuim, tapijt en tapijtreiniger.
Waarom verbieden?
Uit verschillende internationale onderzoeken blijkt dat sommige PFAS-verbindingen kankerverwekkend kunnen zijn. Ook kunnen ze het immuunsysteem aantasten. Een aantal van die PFAS-verbindingen is al verboden, maar er zijn ook nog honderden verbindingen waarover de wetenschap nog te weinig weet. Om risico’s uit te sluiten, roept de wetenschap daarom nu op om het gebruik van PFAS zoveel mogelijk aan banden te leggen – alleen voor medisch noodzakelijke toepassingen mag het nog worden toegestaan. Met zo’n drastische inperking wordt het voor de chemische industrie veel moeilijker om de ene PFAS-verbinding te vervangen door een andere, ‘veel veiliger verbinding. In de praktijk is namelijk al gebleken dat zo’n zogenaamd veilige PFAS-variant helemaal zo veilig niet was.
RIVM: ‘weinig risico’
In principe hoeft u zich niet meteen zorgen te maken als u uw eitje in een pan met anti-aanbaklaag bakt. Volgens het RIVM – dat alle ontwikkelingen op het gebied van PFAS op de voet volgt – is er weinig risico bij normale blootstelling aan PFAS. De hoeveelheid PFAS in producten voor de consumenten is namelijk erg klein.
Anders wordt het als er sprake is van langdurige blootstelling. Mensen die in de omgeving van de fabriek van Dupont/Chemours in Dordrecht wonen, zijn in het verleden langdurig aan PFOA (een PFAS-variant) blootgesteld. Ook hier houdt het RIVM echter een slag om de arm: ‘de langdurige blootstelling heeft mogelijk tot gezondheidsrisico’s geleid’.
Liever geen PFAS meer?
Als u wilt weten of uw favoriete producten een variant van PFAS bevatten, kunt u dat navragen bij de producent of leverancier. Iedere producent of leverancier is wettelijk verplicht uw vraag over PFAS binnen 45 dagen te beantwoorden. En op de internationale website PFAS Central vindt u een overzicht van producenten die geen PFAS meer gebruiken.
Bronnen:
Volkskrant
RIVM
Waarzitwatin
