Vruchtgebruik vestigen

Vraag van de week

Getty Images

Ik wil mijn huis aan mijn kinderen verkopen, maar wel het vruchtgebruik behouden, Ik hoor wisselende verhalen over deze mogelijkheid, is het zinvol?

Het verkopen van de woning met behoud van vruchtgebruik heeft een aantal nadelen en misschien ook voordelen. In de eerste plaats maakt u van een box 1 woning een box 3 woning; hierdoor wordt het woningbezit belast. De belasting wordt zowel bij u als bij uw kinderen geheven als er meer bezit is dan de vrijstelling. Verder gaat u kosten maken voor de overschrijving, bijvoorbeeld bij de notaris en overdrachtsbelasting.
Gaat u de woning verkopen met behoud van vruchtgebruik, dan moet dat volgens een tabel met vruchtgebruikfactoren. Naar mate uw leeftijd hoger is, is de factor lager (want de sterftekans neemt toe). Verder maakt het uit welk geslacht u hebt en of u alleen bent of samen. Voor de berekening neemt u de waarde van de WOZ-woning maal 6 procent maal de factor. Het verschil tussen de WOZ-waarde en de waarde van het zojuist berekende vruchtgebruik is de waarde van het bloot eigendom die u overdraagt aan uw kinderen en waarvoor zij moeten betalen. Voor u als alleenstaanden man van 68 jaar is de berekening als volgt: de woning van € 200.000 maal 6% maal factor 9 = € 108.000; de waarde van het bloot eigendom is dan € 92.000.

Na de overdracht bent u verantwoordelijk voor het onderhoud, de zakelijke lasten en de eventuele hypotheek die nog op de woning rust. De kinderen betalen slechts de eventuele belasting in box 3.
Na uw overlijden komt de fiscus nog een keer om de hoek kijken. Het verschil in waarde van de woning ten tijde van uw overlijden en het moment van de verkoop is als een deel van uw erfenis belast. Mocht u het vruchtgebruik voor 2010 hebben gevestigd, dat is het verschil tussen de verkoop en de waarde in 2010 van belast.

Of het vestigen van het vruchtgebruik voor u van belang is hangt samen met de erfbelasting die u betaalt als u niets doet en de kosten en belastingen die u betaalt na het vestigen van het vruchtgebruik. In de praktijk blijkt het veelal gunstiger om niets te doen. Omdat de nadelen meestal groter zijn dan de voordelen zien de meesten tegenwoordig af van deze mogelijkheid.
 
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur voor onder andere de Plustelefoon. Daarnaast houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus Magazine.