Vitaminetekort of een te hoog cholesterolgehalte? Kunt u iets aan uw voedingspatroon doen om dit te verbeteren? Wat zijn de gezondste keuzes in de kaaswinkel? Al uw vragen over voeding werden door onze diëtiste Karine Hoenderdos beantwoord.
Vraag van Dries Vink
‘Is het verstandig om ’s avonds fruit te eten?’
Over de vertering van fruit doen de meest wonderlijke verhalen de ronde. Dat het zou gaan ‘gisten’ in de darmen of dat het nooit na de warme maaltijd gegeten zou mogen worden. Al die verhalen zijn nooit bewezen. Het menselijk lichaam is prima in staat om al het voedsel dat we in onze mond stoppen te verteren, ongeacht het tijdstip. Fruit eten is een gezonde gewoonte. En als u graag voor het slapen gaan een sinaasappeltje pelt: gewoon doen.
Vraag van Ilona Nuwman
‘Welke klachten krijg je van een vitaminetekort?’
Omdat veel processen in ons lichaam op vitamines en mineralen draaien, kan een tekort daaraan zeker klachten veroorzaken. Bekende voorbeelden zijn bloedarmoede (bij een tekort aan ijzer) en spierklachten (bij een tekort aan vitamine D). In de meeste gevallen kan het tekort worden aangetoond door middel van een bloedonderzoek, dat u bij uw huisarts kunt aanvragen. Bedenk wel dat vitaminetekorten relatief zeldzaam zijn in Nederland. Wie gevarieerd eet en niet ziek is, zal niet snel een tekort oplopen. Vitamine D is echter wel een aandachtspunt: vrouwen vanaf 50 en mannen vanaf 70 wordt aangeraden om dagelijks een vitamine-D-supplement van 10 microgram in te nemen.
Vraag van Henk Verweij
'Wat zijn de gezondste keuzes in de kaaswinkel?’
As het om het vetgehalte en het aantal calorieën gaat, is er geen enkel verschil tussen geitenkaas, schapenkaas of ‘gewone’ kaas van koemelk. Wel is het zo dat zachte, verse kaas veel vocht bevat en daardoor veel minder calorieën en vet dan harde kaas. Dat geldt niet alleen voor zachte geitenkaas, maar ook voor bijvoorbeeld feta, hüttenkäse of mozzarella. Prima keuze dus voor wie op de lijn wil letten.
Vraag van Maria van Mensfoort
‘Hoe kan ik met voeding mijn cholesterolgehalte verlagen?’
Door gezond te eten, kunt u uw cholesterolgehalte met ongeveer 10 procent verlagen. De truc is om ongezonde vetten in uw voeding te vervangen door gezonde vetten. U laat dan worst, gebak, vet vlees, volvette kaas, room en volle melk staan. En u kiest in plaats daarvan voor plantaardige olie, noten, pindakaas, vette vis en dieetmargarine. U hoeft dus niet vetarm te eten. Integendeel: de onverzadigde vetten zijn juist gezond voor het hart. Als u de gezonde vetten combineert met veel groenten en fruit, havermout en twee keer per week vis, én als u ook nog eens voldoende beweegt en uw gewicht op peil houdt, bent u helemaal goed bezig voor uw hart. Succes!
Vraag van Margreet Engelberts
‘Is het wel veilig om geraspte citrusschillen in je recepten te verwerken?’
Bij de teelt van citrusfruit worden vaak schimmelwerende middelen gebruikt. Die kunnen nog op de schil aanwezig zijn. Het Voedingscentrum raadt daarom aan de schil van de citroen, limoen of sinaasappel eerst goed te wassen en hem dan pas te raspen. U kunt er ook voor kiezen om biologische citrusvruchten te gebruiken; daarbij zijn deze bestrijdingsmiddelen niet toegestaan.
Vraag van Anke Huisman
‘Als je osteoporose hebt, welke groenten kun je dan het beste eten?’
Kalk (calcium) is een onmisbare bouwstof voor de botten. Een dieet bij osteoporose is er dan ook vooral op gericht om zo veel mogelijk calcium binnen te krijgen, zodat de botten zo sterk mogelijk blijven. Aangezien zuivelproducten de allerbelangrijkste calciumbron vormen, is het advies om minstens vier glazen melk per dag te drinken of een vergelijkbare hoeveelheid yoghurt of kaas te eten.
Maar ook groenten kunnen flink wat calcium bevatten. Denk dan aan boerenkool, Chinese kool, spinazie en postelein, maar ook aan rammenas (ook wel ‘zwarte radijs’ genoemd) en amsoi (kruising tussen raapstelen en paksoi). Zulke groenten bevatten per 100 gram ongeveer 130 milligram calcium, terwijl de gemiddelde groente niet meer dan 30 milligram calcium bevat. Een glas melk bevat overigens al snel 180 milligram calcium. Behalve calcium is ook vitamine D belangrijk. Die hebt u nodig om de calcium op te kunnen nemen in
de botten. Daarom adviseert de Gezondheidsraad bij osteoporose dagelijks een vitamine-D-supplement van 20 milligram.
Vraag van Mevrouw Koninckx
'Wat zijn goede eiwitrijke maaltijden om af te vallen?’
Een eiwitrijk dieet zorgt voor meer verzadiging en stookt de stofwisseling hoger op, waardoor afvallen wat gemakkelijker wordt. Verwacht daar overigens geen wonderen van. Wilt u het toch eens proberen? Eet dan kleinere porties brood, pasta, rijst, aardappelen en laat koek en snoep weg. Bij het ontbijt kunt u bijvoorbeeld kiezen voor een omelet met één sneetje brood, of een schaaltje kwark met vers fruit en een handje noten. Bij de lunch kunt u een grote groentesalade eten met (gerookte) kipfilet of makreel, eventueel met een klein broodje erbij. Of neem een flinke kom erwten- of linzensoep. Bij de warme maaltijd neemt u een wat grotere portie vlees of vis (ongeveer 125-150 gram), gecombineerd met groenten en een frisse salade. Tussendoor drinkt u een glas (karne)melk, neemt u een plakje magere vleeswaar of een stukje haring.
Vraag van Katja Hendriks
‘Val je meer af door steeds van dieet te wisselen?’ 
In uw brief schrijft u dat u met het dieet van Dr. Frank het eerste jaar 47 kilo afviel en het tweede maar 3. En dat u nu zelfs aankomt, zonder van eetpatroon te veranderen. Een enorme prestatie om zoveel af te vallen! Het vervelende is alleen dat na het afvallen een nóg moeilijker opgave volgt: op gewicht blijven. Dat merkt u nu aan den lijve. Het afvallen stokt, het gewicht schommelt en ja, er kunnen zelfs zomaar wat kilo’s bij komen. De belangrijkste reden hiervoor is dat u nu blijvend minder energie nodig hebt. Aan de andere kant kunt u natuurlijk niet eeuwig op dieet blijven. Volgens de website van Dr. Frank is tien weken het maximum, maar u volgt het dieet al veel langer. Zo loopt u het risico op tekorten. Uiteindelijk zult u een manier van eten moeten vinden die bij u past en waarbij uw gewicht stabiel blijft. Uit onderzoek blijkt dat succesvolle afvallers er een regelmatig eetpatroon op na houden, dat ze vrijwel niet veranderen. Ik zou u dan ook zeker niet aanraden om een nieuw dieet uit te proberen. Wat wel goed is: werken aan uw spieropbouw. Want hoe meer spierweefsel, hoe hoger de stofwisseling. En dat geeft een blijvend effect. Succes!
Vraag van R. Versluis
‘Is het waar dat verse jus het meest waardevol is bij het ontbijt?’
De ochtendstond heeft goud in de mond, maar dat hoeft niet per se goudgele sinaasappelsap te zijn. Het maakt niets uit of u verse jus d’orange in de ochtend drinkt, tussendoor of bij de middagboterham. Maar het is natuurlijk wel een lekkere start van de dag! Het drinken van sinaasappelsap biedt twee voordelen: de vitamine C heeft een gunstig effect op uw ijzeropname, waardoor het ijzer in de (ontbijt)boterham beter wordt benut, en het is een gemakkelijke manier om aan uw dagelijkse portie fruit te komen. Aan dat laatste voordeel kleven echter ook nadelen: u mist de vezels van het ‘echte’ fruit en u krijgt ook nog eens aardig wat suikers binnen, omdat u al snel drie sinaasappels perst voor één glas. Een glas sinaasappelsap bevat net zoveel calorieën als een glas cola en is net zo slecht voor uw tanden. Geniet dus van uw verse jus, maar hou het op één glas per dag.
