Negen van de tien consumenten, van jong tot oud, rekenen hun aankopen online af via betaaldiensten als iDEAL, PayPal, Visa, Mastercard en Afterpay. Wat kost het, hoe veilig is het en hoe staat het met het betaalgemak?
Heb je op internet iets besteld, dan kom je terecht op de afrekenpagina van de webwinkel. Daar kun je kiezen uit verschillende manieren van betalen. Meestal reken je af met je bankpas, creditcard, iDEAL of PayPal. Daarnaast bestaat de nieuwe mogelijkheid van uitgesteld betalen, zoals bij Afterpay, waarbij je het geld pas overmaakt nadat je aankoop in goede orde is gearriveerd. Dat laatste is vooral handig als je bij kleding meerdere maten bestelt.
Betaaldienst iDEAL is zonder meer de grootste: 56 procent van alle betalingen op internet wordt hiermee afgerekend. Vóór de introductie van iDEAL in 2005 bestond er een wirwar aan online betaalsystemen. iDEAL vervangt onder meer de ouderwetse papieren acceptgiro.
Het nieuwe systeem wordt beheerd door Currence, een samenwerkingsverband van een groot aantal Nederlandse banken. Deze organisatie waakt over de veiligheid van dit betaalsysteem. Je betaalt je aankopen via je eigen bank. Heb je op een website een bestelling afgerond en kies je voor betalen via iDEAL, dan stuurt deze dienst je direct door naar het programma voor internetbankieren van jouw bank.
De betaling is beveiligd met de pincode of het wachtwoord dat je normaal ook gebruikt bij internetbankieren. Is de afrekening gelukt, dan brengt iDEAL je automatisch terug naar de website van de internetwinkel. Daar krijg je nogmaals de bevestiging dat je betaling geslaagd is. Veel webwinkels sturen je tegelijkertijd een mailtje waarin de aankoop wordt bevestigd.
Geen tikfouten
Het werkt snel: binnen enkele seconden heb je afgerekend met een paar muisklikken. Je betaalt via dit systeem niet alleen webaankopen, maar ook de gemeentebelastingen, de energierekening en zelfs verkeersboetes. Het voordeel is dat je geen handmatige tikfouten meer kunt maken bij het overmaken van het geld naar het juiste rekeningnummer.
Een nadeel van iDEAL-betalingen is dat zij niet terug te draaien zijn, ook niet als de webwinkelier niet levert. Alleen de winkelier kan in dat geval het bedrag terugboeken. In wezen is een iDEAL-betaling daarmee hetzelfde als een bankoverschrijving. Je hoeft je niet te registreren bij iDEAL en het is evenmin nodig speciale software te downloaden op je computer of je telefoon.
Bij alle Nederlandse consumentenbanken kun je met iDEAL betalen. Ook op telefoon of tablet reken je makkelijk je aankoop met iDEAL af in je bank-app. Betalen via iDEAL is gratis en even veilig als internetbankieren bij je eigen bank. Je gebruikt immers dezelfde beveiligingscodes. Het is jouw verantwoordelijkheid die codes veilig op te bergen. De webwinkelier betaalt de banken wel: ongeveer €0,30 tot €0,50 per transactie.
De betaaldienst PayPal heeft een sterke reputatie als het aankomt op bescherming van consumenten die iets aanschaffen op internet maar niets geleverd krijgen. Ook wanneer een aankoop bij aankomst beschadigd blijkt of sterk afwijkt van wat de verkoper aanbood, kan de consument het pakketje terugsturen. Hierover open je dan een zogenoemd geschil op de website van PayPal. Je moet als koper wel een bewijs tonen dat je de zending hebt geretourneerd. Vervolgens staat PayPal ervoor in dat de gedupeerde zijn geld terugkrijgt.
Webwinkeliers moeten bij een geschil met een klant aan PayPal met behulp van Track & Trace-informatie van de koeriersdienst aantonen dat zij een aankoop aan de consument geleverd hebben. Is een pakket niet traceerbaar, dan krijgt de gedupeerde koper het aankoopbedrag terug, vaak binnen tien dagen. PayPal vergoedt hierbij ook de retourkosten die de koper maakt, tot maximaal €30.
Maatkleding, cadeaubonnen en auto’s vallen buiten de kopersbescherming. Vanwege zijn goede kopersbescherming kreeg de betaaldienst al vele keren een prijs van het Nederlandse keurmerk Thuiswinkel Waarborg.
Aanmelden met e-mailadres
Jarenlang was PayPal het betalingssysteem van de grote Amerikaanse veilingsite eBay. In 2015 bracht eBay de betaaldienst als onafhankelijk bedrijf naar de beurs. In Nederland gebruiken ruim een miljoen consumenten deze wereldwijde betaaldienst, die voor hen gratis is zolang in euro’s wordt afgerekend.
Bij aankopen in vreemde valuta, bijvoorbeeld dollars, rekent de dienst 2 tot 4 procent kosten. Een webwinkelier draagt aan PayPal een provisie af van ruim 3,4 procent van het aankoopbedrag.
Om gebruik te kunnen maken van PayPal moet je je aanmelden met een e-mailadres. Je betaalt met je bankrekening, creditcard of een PayPal-rekening (waar je tegoed op plaatst). Webwinkels zien nooit je bankrekeningnummer of de gegevens van je creditcard.
Het openen van een PayPal-rekening is gratis. Het nadeel van betalen via deze rekening is dat je er voldoende tegoed op moet hebben staan om een bestelling te kunnen afrekenen. Dat heb je niet als je afrekent via je bankrekening of je creditcard. In dat geval moet je je PayPal-rekening koppelen aan je bankrekening of creditcard.
Sinds enige tijd accepteert PayPal ook iDEAL-betalingen. Dat is dubbel veilig: iDEAL beschermt je betalingsverkeer, terwijl PayPal zorgt voor kopersbescherming. Je kunt via deze betaaldienst ook rekeningen delen met vrienden en bekenden, bijvoorbeeld na een etentje.
Daarvoor moet je wel een speciale PayPal.me-link aanmaken. Via deze internetlink stuur je aan bekenden een betaalverzoek, bijvoorbeeld via e-mail of via sociale media. Het aanmaken van zo’n link vergt wel flink wat stappen.
Koop nu, betaal later. Jarenlang lokten postorderbedrijven met deze leuze klanten die soms niet het geld hadden om spullen aan te schaffen. Tegenwoordig winnen op internet nieuwe betaalmethoden terrein waarbij pas achteraf wordt afgerekend.
Bij afrekendiensten zoals AfterPay.com, Klarna.com en Billink.nl krijgt de webwinkel zijn geld pas wanneer de zending zonder mankementen bij de consument is gearriveerd. Dit biedt voor de consument een extra veiligheidsgarantie.
Na ontvangst van de bestelling ontvang je een mailtje met de factuur. Die reken je af via een bankoverschrijving of via een iDEAL-knop die je op de digitale factuur aanklikt. Je moet binnen twee weken betalen. Wanneer je een aankoop retourneert, meld je dit aan de betaaldienst. Die wacht dan met de verrekening tot de terugzending is aangekomen bij de webwinkel.
Deze betaaldiensten bemoeien zich verder niet met de levering; dat is de verantwoordelijkheid van de internetwinkel. Achteraf betalen bij diensten als AfterPay en Klarna is niet altijd gratis. Sommige webshops rekenen €1 of €2 kosten als je deze betaalwijze gebruikt.
Fikse rente
Betalen na afloop is onder meer populair bij aankopen als kleding en schoenen. Hoewel het aantal achterafbetalingen nog relatief klein is, groeit deze manier van afrekenen de laatste jaren. Meer dan tweederde van deze gebruikers zijn vrouwen, die onder meer mode op internet bestellen. ’s Werelds grootste modeketen H&M is inmiddels mede-eigenaar van Klarna.
Betaaldiensten die het mogelijk maken achteraf te betalen, heten ook wel factuurdiensten. Nadeel zijn de hoge invorderingskosten wanneer je niet tijdig betaalt. Bij een aanmaning komen er al snel ettelijke tientjes boven op de factuur.
Deze diensten komen vanwege de verleiding om later te betalen nog weleens in beeld bij mensen die in de schuldsanering zijn beland. Dit komt doordat de klanten van deze betaaldiensten de rekening zonder al te grote problemen kunnen omzetten in een lening oftewel consumentenkrediet.
Zo verdienen deze diensten miljoenen aan de fikse rente op deze consumentenkredieten, die kan oplopen tot 14 procent per jaar. Ze beperken het risico op wanbetaling overigens wel door iedere klant te onderwerpen aan een kredietcheck. Verder bedraagt het maximale aankoopbedrag vaak €800.
In de ouderwetse bakstenen winkel is de creditcard op zijn retour. Nu je bijna overal kosteloos kunt pinnen, komt de aloude creditcard nog maar zelden op de toonbank, afgelopen jaar nog maar bij 0,5 procent van de kassabetalingen. Met PayPal kun je bovendien veilig over de grens betalen, dus zou je denken dat het einde van de creditcard nadert. Als je hem de deur uit doet, bespaar je minstens €20 per jaar.
Toch is de creditcard een nieuw leven begonnen op internet. Kaartuitgevers als Mastercard en Visa maken tegenwoordig veilig kopen bij webwinkels mogelijk. Zij bieden zowel een aankoopverzekering als een aflevergarantie.
Wanneer je bestelling niet arriveert of beschadigd is en de verkoper geeft niet thuis, dan vergoedt de kaartuitgever doorgaans de financiële schade. Of je nu iets aanschaft bij een onbekende handelaar op Marktplaats of bij een verre webwinkel in China, je betaling valt onder de aankoopverzekering. Zou je die aanschaf betaald hebben via iDEAL, dan ben je je geld kwijt als de verkoper een sjoemelaar blijkt te zijn.
De nadelen van een creditcard: je hebt weinig zicht op je uitgaven. In tegenstelling tot de pinpas, waar je op je bankieren-app direct ziet hoeveel je saldo slinkt. Bij een creditcard zie je pas na een maand wat je hebt uitgegeven.
Bovendien bouw je met een creditcard een schuld bij de bank op. Wie niet direct aan het einde van de maand zijn krediet aflost, loopt aan tegen hoge rentes, die vaak oplopen tot 14 procent per jaar. 8 procent van de Nederlandse gezinnen heeft een creditcardschuld.
Een ander nadeel van de creditcard is de kans op fraude. Eén op de drie slachtoffers kreeg de fraudeschade slechts gedeeltelijk of helemaal niet vergoed, ontdekte de Consumentenbond. Banken die schade weigeren uit te keren, moeten overigens bewijzen dat de klant ‘grof nalatig’ is geweest. Meer daarover stond in Geld&Recht van april 2019.
- Plus Magazine
