Overmatige afscheiding met een zure, vissige geur
Bij vaginale klachten als veel afscheiding, een penetrante geur en jeuk denken vrouwen al snel aan een schimmelinfectie. Maar de meest voorkomende oorzaak van overvloedige vaginale afscheiding is bacteriële vaginose, een aandoening waar een op de drie vrouwen mee te maken krijgt. Wat is bacteriële vaginose precies en is het eigenlijk besmettelijk?
De vagina bevat verschillende soorten bacteriën en schimmels, de vaginale flora. Bacteriële vaginose, ook wel BV genoemd, ontstaat wanneer het evenwicht tussen deze bacteriën verstoord is. De vagina heeft normaliter een licht zure PH-waarde (tussen de 3.8 en 4.4). Deze zure omgeving beschermt de vagina tegen infecties en wordt in stand gehouden door de lactobacillus bacterie, die melkzuur produceert. Wanneer je vagina minder zuur is dan normaal, dan kunnen bepaalde bacteriën de overhand krijgen. In de helft van de gevallen is dit de Gardnerella vaginalis bacterie, de reden dat bacteriële vaginose soms Gardnerella genoemd wordt. Bacteriële vaginose is de meest voorkomende oorzaak van overmatige vaginale afscheiding en treft een op de drie vrouwen in de vruchtbare leeftijd. Ook komt bacteriële vaginose relatief veel voor bij zwangere vrouwen.
Verstoorde vaginale flora
Zo'n disbalans in de vaginale flora kan verschillende oorzaken hebben. Hormonale veranderingen zoals menstruatie, overgang en zwangerschap beïnvloeden de pH-waarde in de vagina. Maar ook wassen met zeep in plaats van water, niet tijdig verwisselen van tampons, een verminderde weerstand en het dragen van strakke of synthetische kleding kunnen de vaginale flora verstoren. Daarnaast werken antibiotica en sommige andere medicijnen door op de vaginale flora en hebben seksuele gewoonten, maar ook stress en bijvoorbeeld diabetes invloed op het vaginale milieu. Bacteriële vaginose is een infectie die vaker kan terugkeren. Bij sommige vrouwen raakt de vaginale flora gemakkelijk uit balans, zij zijn er dan ook gevoeliger voor.
De symptomen van bacteriële vaginose
Bacteriële vaginose veroorzaakt niet altijd symptomen, sommige vrouwen hebben het zonder dat ze het beseffen. De meeste vrouwen merken het aan:
- Waterige, grijswitte afscheiding
- Sterke, onaangename (vis)geur
- De afscheiding is vaak het ergst na de menstruatie of na de seks.
- Als de afscheiding met sperma in aanraking komt, wordt de geur sterker
- Vaginale jeuk
- Stinkende vaginale winden (soms)
- Een verhoogde zuurgraad (pH hoger dan 5)
Vaginale schimmelinfectie | Bacteriële vaginose | |
Afscheiding | dik, wit, brokkelig | dun, grijswit |
Nare geur | nee | ja, vissige geur |
Jeuk | ja | ja |
Oncomfortabel bij het plassen | ja, branderig gevoel | nee |
pH-waarde | lager dan 5 | hoger dan 5 |
Is bacteriële vaginose besmettelijk?
Een bacteriële vaginose is geen infectie van buitenaf, maar een verstoorde balans in de lichaamseigen bacteriën. Het wordt dus niet als geslachtsziekte (soa) gezien. Je kunt de bacteriën tijdens de seks wel aan elkaar overdragen, maar over het algemeen geeft het alleen bij vrouwen klachten. De klachten kunnen wel verergeren na onbeschermde seks doordat het sperma de zuurgraad in de vagina kan verstoren.
De behandeling van bacteriële vaginose
Bacteriële vaginose kan in principe geen kwaad, maar is wel vervelend. Behandeling is dan ook alleen nodig als je klachten hebt. De dokter of gynaecoloog kan vastellen of het om bacteriële vaginose gaat door de afscheiding onder de microscoop te bekijken en de zuurgraad ervan te bepalen. Het is goed te behandelen met een korte medicijnkuur. Als de klachten daarna blijven terugkomen, wordt over het algemeen ook de partner behandeld. Tijdens de kuur mag je geen alcohol drinken en liever ook geen seks hebben. Je kunt een beetje misselijk worden van de medicijnen. Er zijn tegenwoordig ook thuistesten verkrijgbaar bij drogisterij en apotheek, waarmee je kunt testen of er sprake is van bacteriële vaginose, een schimmelinfectie of iets anders. Daarnaast zijn er daar tegenwoordig ook producten tegen BV verkrijgbaar, zonder recept. Hoewel bacteriële vaginose relatief onschuldig is, doe je er in geval van zwangerschap goed aan naar je arts te gaan. Het wordt namelijk wel in verband gebracht met vroeggeboorte.
Neem contact op met je huisarts:
- Als je voor het eerst veel onaangenaam ruikende grijswitte afscheiding hebt.
- Als de huisarts bacteriële vaginose bij je heeft vastgesteld en de klachten na twee weken nog niet minder zijn geworden.
- Als je de klachten van een eerdere bacteriële vaginose herkent (en eventuele medicijnen toen hebben geholpen) en deze klachten na twee weken nog niet minder zijn geworden.
- Als de klachten erg hinderlijk zijn.
- Als je er andere verschijnselen bij krijgt (buikpijn, bloederige afscheiding, pijn bij plassen).
- Als je zwanger bent.
Tips om bacteriële vaginose te voorkomen
- De binnenkant van je vagina reinigt zichzelf. Het is dus voldoende om de buitenkant van je schaamlippen met lauwwarm water af te spoelen.
- Gebruik geen deodorant of geparfumeerde zeep of doucheschuim in en rond je vagina.
- Dep je vagina goed droog na het douchen, zwemmen en sporten.
- Gebruik een mild, geurloos wasmiddel om je ondergoed te wassen.
- Vrij niet als je vagina nog droog is. Dit kan het slijmvlies irriteren.
- Sperma kan de zuurgraad van je vagina beïnvloeden. Gebruik daarom een condoom.
- Verwissel tijdens je menstruatie vaak van tampon of maandverband.
- Als je naar de wc bent geweest, veeg je dan van voren naar achteren af.
- Eet niet teveel suiker, dit kan je vaginale flora negatief beïnvloeden.
- Nederlands Huisartsen Genootschap
- Sense
- Thuisarts