Vraag van de week
Mijn zoon heeft een bijstandsuitkering en nu ben ik van plan om hem te onterven, zodat hij geen problemen krijgt met deze uitkering of in elk geval niet te maken krijgt met een korting. Doe ik hier verstandig aan?
Los van het feit dat onterven – ondanks uw goede bedoelingen - emotioneel wel een erg drastische maatregel is, moet ik u wijzen op het volgende. Op het moment dat een bijstandsgerechtigde in Nederland een erfenis krijgt, is hij/zij verplicht om dit direct te melden aan de uitkerende instantie. Als vanwege deze erfenis het eigen vermogen uitkomt boven het zogeheten ‘vrij te laten vermogen’ (2020: €6.225,- voor een alleenstaande) dan wordt de uitkering lager vastgesteld of zelfs gestopt. Nu is het uw bedoeling dat uw zoon door de onterving geen erfenis ontvangt. Echter, een kind heeft volgens het Nederlandse erfrecht altijd recht op de legitieme portie. Ook vermogen dat ontvangen wordt als legitieme portie telt mee als vermogen voor de Participatiewet. Dat korting van een onterfde erfgenaam op dezelfde manier plaatsvindt als bij een gewone erfgenaam is recentelijk bevestigd in een uitspraak van de Rechtbank Zeeland-West-Brabant (21 september 2020). In die zaak had de onterfde een beroep op zijn legitieme portie gedaan.
Een kind hoeft hier echter geen beroep op te doen en sowieso verstrijkt de mogelijkheid om hier beroep op te doen na vijf jaar na overlijden. Echter, volgens de Participatiewet is iemand die een bijstandsuitkering ontvangt verplicht om hier een beroep op te doen. Voor het recht op bijstand wordt namelijk gekeken naar alle vermogens- en inkomensbestanddelen waarover een uitkeringsgerechtigde beschikt of redelijkerwijs kan beschikken. Als hij dit niet doet, kan de gemeente oordelen dat uw zoon onterecht een beroep doet op de bijstand en de uitkering korten/stopzetten. Hij zou hierover namelijk redelijkerwijs wel hebben kunnen beschikken.
N.B. Mocht de vijf jaar verstreken zijn en uw zoon heeft geen beroep gedaan op zijn legitieme portie, zal hij niets meer kunnen ontvangen uit de erfenis. Ook in dit geval bestaat de mogelijkheid dat de gemeente de uitkering van uw zoon stopzet (voor maximaal zes maanden).
Mr. Nicole Goud is fiscalist en jurist. Zij is ruim 15 jaar als belastingadviseur werkzaam geweest, heeft een aantal jaren gewerkt binnen de advocatuur en als auteur bij een opleidingsbedrijf voor financiële dienstverlening op het gebied van o.a. erfrecht, familierecht, en het fiscale recht (erf- en schenkbelasting, inkomstenbelasting,
