FODMAP-dieet bij prikkelbare darm

Getty Images

Buikpijn, een opgeblazen gevoel, diarree of juist verstopping? Misschien behoort u tot een van de vele mensen die last heeft van een prikkelbare darm of PDS. Met alle klachten die daar helaas bij horen. Goed nieuws: er is een nieuw dieet ontwikkeld waar veel mensen baat bij hebben.

Het FODMAP–dieet draait om bepaalde groepen koolhydraten in de voeding (FODMAP is een afkorting van Fermentation of Oligosaccaharides, Disaccharides, Monosaccharides And Polyols.). Bij mensen met het prikkelbare darmsyndroom komen deze koolhydraten (deels) onverteerd in de dikke darm terecht. Daar worden deze koolhydraten afgebroken door de darmbacteriën. Daarbij ontstaan stoffen en gassen die de darm kunnen prikkelen als je daar gevoelig bent. Ook kunnen deze koolhydraten vocht aantrekken in de darm, waardoor de darm opzwelt. Door de druk krijgt u een opgeblazen buik en pijn. Voorbeelden van deze koolhydraten zijn lactose (melksuiker), fructose (vruchtensuiker) en koolhydraten uit tarwe, kool en peulvruchten. Ze komen dus wijdverspreid in de voeding voor.

Weglaten en toevoegen

In het dieet start u met de strenge eliminatiefase, een fase waarbij u heel veel producten wegstreept uit de voeding. U laat vier tot zes weken lang alle producten die rijk zijn aan FODMAP’s weg uit uw voeding. Dat is een behoorlijk streng dieet en ook een flink gepuzzel! Een diëtist inschakelen voor advies en begeleiding is daarom zeer aan te raden. Veel mensen merken in deze fase dat hun klachten sterk afnemen of zelfs helemaal verdwijnen.

Daarna worden stap voor stap de FODMAP’s weer toegevoegd, bijvoorbeeld fructose (appels en peren) of lactose (melk). Als de klachten dan wegblijven, kunnen die producten blijven. Maar als de klachten terugkomen, is het duidelijk wat de boosdoeners zijn. Uiteindelijk ontstaat een dieet op maat, zonder de koolhydraten die bij jou klachten geven. Dat dieet kunt u blijvend volgen om klachten te voorkomen.

Nederlands onderzoek

Het FODMAP dieet is ontwikkeld door onderzoekers in Australië en is inmiddels wereldwijd bekend. In het Martini Ziekenhuis in Groningen is onlangs een onderzoek uitgevoerd met dertig patiënten met PDS, die door hun arts waren geselecteerd. Van de dertig patiënten had maar liefst 73 procent minder klachten door het volgen van het FODMAP-dieet. Ook in andere landen wordt het dieet onderzocht en steeds blijken weer goede resultaten. Er zijn zelfs al voorzichtige aanwijzingen dat dit dieet ook heilzaam kan zijn voor mensen met darmziekten als de ziekte van Crohn en colitis ulcerosa.

Wilt u het FODMAP-dieet ook uitproberen? Kijk eens op www.fodmap-dieet.nl. Daar vindt u een online cursus, kunt u een boek bestellen en vindt u adressen van gespecialiseerde diëtisten.

Opgelet: het FODMAP-dieet is niet geschikt voor mensen zonder darmklachten. Waarschijnlijk zijn FODMAPrijke producten juist gezond voor mensen zonder darmklachten, omdat ze de darmflora gunstig beïnvloeden. Niet iets om mee te experimenteren dus!

Voorbeelden van FODMAP-rijke producten:

Appel, pruimen, kersen, peer, gedroogd fruit, artisjokken, champignons, peulvruchten, prei, uien, alle producten gemaakt van tarwe en rogge, amandelmelk, koemelk, honing, zoetmiddelen zoals sorbitol en xylitol, vruchtensap en venkelthee.

Voorbeelden van FODMAP-arme producten:

Aardbeien, banaan, mandarijn, glutenvrij brood, havermout (max 25 gram per dag), rijst, rijstwafels (max 2 stuks per dag), quinoa (max 155 gram gekookt per dag), sojadrink, harde kaas, lactosevrije yoghurt, suiker (niet te veel), popcorn, eieren, kip, vlees, vis, noten en pitten (in kleine hoeveelheden).