Tweede Kamerverkiezingen: dit zeggen de partijen over een duurzame samenleving

Dit artikel wordt geactualiseerd zodra een politieke partij haar verkiezingsprogramma bekendmaakt.

50PLUS

• Woonwijken vergroenen: extra bomen en planten die vogels en vlinders aantrekken
• Vervoer moet zoveel mogelijk onafhankelijk worden van olieproductie
• Geen kernenergie zolang er geen oplossing is voor kernafval
• Zoveel mogelijk hernieuwbare energie tegen een zo laag mogelijk tarief
• Er moet een minister van Innovatie en Duurzaamheid komen
• Een groot nieuw natuurgebied op en rond het IJsselmeer
• Voedselveiligheid en het tegengaan van verspilling zijn speerpunten
• Kunstmest en chemische bestrijdingsmiddelen verminderen
• Beperking van grootschalige intensieve veehouderij

D66

• Kolencentrales gaan dicht
• Minder belasting voor wie elektrisch rijdt of zelf stroom opwekt

PVV

• Geen standpunten

GroenLinks

• Investeringsplan voor schone energie: windparken op de Noordzee en langs de snelwegen en zonnepanelen op alle overheidsgebouwen
• De financiële sector moet de overgang naar een duurzame economie versnellen en banken, verzekeraars en pensioenfondsen worden beoordeeld op hun langetermijnvooruitzichten
• Er komt een Klimaatwet: 100 procent schone energie in 2050
• Kolencentrales gaan dicht, er komen geen nieuwe kerncentrales
• Gaswinning in Groningen wordt verder teruggeschroefd en geen vergunningen voor boren naar schaliegas of steenkoolgas
• Er komt een ministerie voor Klimaat en Duurzame Economie
• Om de groene economie verder aan te jagen gaat de overheid samenwerken met kapitaalverschaffers, universiteiten en innovatieve bedrijven om technologische ontwikkeling te stimuleren
• De overheid bevordert grondstoffenbesparing en hergebruik en koopt over de gehele breedte duurzamer in
• Boeren krijgen geld voor hun inzet voor bescherming en ontwikkeling van natuur, recreatie, dienstverlening, zorg en duurzame energie
• De bio-industrie verdwijnt, dierproeven worden uitgefaseerd tenzij het echt niet anders kan en plezierjacht wordt verboden
• Voor vlees geldt het hoge btw-tarief, stunten met vleesprijzen wordt verboden
• Volledig elektrische auto's worden fiscaal aantrekkelijker
• Kilometerprijzen: de automobilist in de spits in de Randstad betaalt een hoger tarief dan de automobilist in een dunbevolkt gebied
• Belasting op vliegreizen
• Meer fietsen en openbaar vervoer om zodoende de luchtkwaliteit te verbeteren: meer en betere fietspaden, meer treinen, meer rails en een beter onderhoud van trein en spoor

SP

• Kolencentrales gaan dicht, geen schaliegaswinning, geen gasboringen in het Waddengebied, geen nieuwe kerncentrales, verlaging gaswinning Groningen
• De kerncentrales in België moeten ook zo snel mogelijk dicht; daar moet Nederland hen bij helpen
• Forse verlaging van de belastingvoordelen voor energiegrootverbruikers - opbrengst investeren in versnelde energiebesparingen
• Gebouwen en woningen zo snel mogelijk isoleren: energielabel B wordt het minimum
• Er komt een Klimaat- en Energiewet, plus een Energieakkoord - in 2050 moet Nederland CO2-neutraal zijn
• Duurzame opwekking concentreren op wind-op-zee, zonne-energie, aardwarmte en kunstmatige fotosynthese
• Prijzen voor CO2-emissies gaan omhoog: de vervuiler betaalt
• De energiesector moet klantvriendelijker gaan opereren, met begrijpelijke facturen, energie-apps en slimme meters
• Dieronvriendelijke bio-industrie omvormen naar diervriendelijke en duurzame veehouderij
• Investeren in de Ecologische Hoofdstructuur en in natuurgebieden op zee
• De omzet van biologisch voedsel moet in tien jaar worden verviervoudigd
• Een eerlijke prijs voor de boer, onder meer door het aanstellen van een speciale ombudsman
• Enten tegen dierziekten (in plaats van ruimen bij een uitbraak)
• Plezierjacht wordt verboden
• Aantal proefdieren wordt met 30% verlaagd
• Gevaarlijke bestrijdingsmiddelen worden verboden
• Aanvalsplan milieugerelateerde gezondheidsschade (asbest, medicijnresten in drinkwater, lucht-, water- en bodemkwaliteit)
• Statiegeld voor kleine flesjes en blikjes
• Illegaal afvaltransport en -lozingen wordt hard aangepakt
• Aanscherping van de normen voor de luchtkwaliteit, inclusief landelijke in plaats van stedelijke of provinciale maatregelen
• Er komt een concreet actieplan voor de verwerking, opslag en eindberging van ons nucleair afval
• Investeren in milieu-inspectie
• Geen bouw in Het Groene Hart, geen bouw in de duinen

VVD

• Bestaande afspraken over duurzame energie die in Europa en in het bepaalde Energieakkoord zijn gemaakt, moeten worden nagekomen. Zonodig kunnen deadlines wel naar voren worden gehaald
• De overheid moet sturen op resultaat (minder uitstoot van broeikasgassen), niet op technieken
• Mensen die zelf hun energie opwekken, moeten geen last meer hebben van starre regels (bijvoorbeeld de btw-plicht omdat de overheid je als ondernemer ziet)
• Er moet geld komen voor huiseigenaren die willen investeren in energiebesparing en woningisolatie te ondersteunen
• Schade als gevolg van gaswinning in Groningen moet worden gecompenseerd en de veiligheid van de bewoners moet voorop staan - als onafhankelijk onderzoek uitwijst dat daarvoor de regels moeten veranderen, moet dat ook gebeuren
• Omdat de concentraties schadelijke stoffen in Nederland sterk zijn gedaald, komen er geen extra maatregelen bovenop de Europese normen die Nederland al naleeft
• Bronbeleid wordt leidend: fabrikanten krijgen steeds strengere uitstootnormen zodat ze worden gestimuleerd zelf te innoveren

PvdA

• Afstappen van fossiele energiebronnen, overstap naar een houdbaar energiesysteem
• Miljarden extra investeren in een duurzame economie

SGP

• Regels die innovatieve, milieu- en diervriendelijke stalsystemen in de weg staan moeten worden aangepast
• Het aantal proefdieren moet omlaag
• Geïntegreerde gewasbescherming: biologische gewasbeschermingsmiddelen sneller toelaten en een voldoende breed totaalpakket chemie en biologie, zodat alle teelten kunnen worden beschermd
• Geld voor natuur liever naar het beheer van bestaande natuurgebieden dan naar nieuwe gebieden
• Natuurbeheer zoveel mogelijk naar boeren en grondeigenaren, mede gefinancierd door private partijen
• Geen ontpoldering van goede landbouwgrond
• Stimuleringsregeling voor de vervanging van tweetakt scooters en brommers door elektrische varianten
• Geluidsregels voor windmolens moeten scherper
• Verpakkingenbelasting
• Afspraken over afval: wie minder restafval weggooit, betaalt ook minder
• Samen met woningcorporaties en commerciële verhuurders moeten huizen, studentenhuizen en bedrijfspanden energiezuiniger worden gemaakt
• Lease- en leenregelingen voor de inzet van duurzame installaties zoals warmtepompen
• Minder subsidie naar windmolenparken, meer subsidie naar energiebesparing en innovatie
• Huishoudens en bedrijven die zelf groene stroom opwekken of groen gas produceren krijgen een verlaging van de energiebelasting

PvdD

• Investeren in alternatieven voor proefdieronderzoek, dierproeven slechts onder de allerstrengste voorwaarden, klonen en genetische manipulatie verboden
• Import, export, doorvoer en verkoop van bont wordt verboden
• Dierentuinen worden omgevormd tot tijdelijke opvang voor dieren die zich niet in hun oorspronkelijke leefgebied kunnen handhaven
• Strengere eisen voor het welzijn van dieren op de kinderboerderij
• Verbod op dieronvriendelijke gebruiken en tradities (zwientje tikken, ganstrekken, kievitseieren rapen)
• Verbod op dierenverkoop via internet, tuincentra en markten
• Strengere eisen voor fok en verkoop huisdieren
• Professionalisering van de opvang en noodhulp voor huisdieren
• In het wild levende dieren doden wordt verboden - zieke of gewonde dieren vallen onder de zorg van de overheid
• Voor de bestrijding van 'schadelijke' dieren als ganzen, vossen en muskusratten moeten slimme, effectieve en diervriendelijke methoden worden ontwikkeld
• Nederland zet zich internationaal in voor sterk kwekersrecht voor boeren en gewasveredelaars
• De voedselketen moet verduurzamen, met minder verspilling en minder dierlijke en meer plantaardige producten
• De voedselmarkt moet verduurzamen, onder meer met eerlijke en transparante prijzen
• Gebruik van kunstmest en chemische gewasbescherming zoveel mogelijk vervangen door ecologische alternatieven
• Stappenplan voor een snelle omschakeling naar diervriendelijke en duurzame landbouw, waarbij het aantal gehouden dieren met 70% wordt verlaagd
• Dieren in de landbouw en veeteelt krijgen een wettelijk recht op ruimte voor natuurlijk gedrag
• Geen fok op plofdieren meer
• Aanpak leed in slachthuizen en tijdens diertransporten
• Gezondheid van mensen en dieren voorop; door regionalisering, het uitbannen van langeafstandstransporten en het inkrimpen van de veestapel vermindert de kans op uitbraken van (dier)ziekten
• Afschaffen van visserijsubsidies en geen nieuwe viskwekerijen meer
• Natuurgebieden vergroten en meer met elkaar verbinden
• Meer beschermde zeereservaten
• Nederland is in 2040 klimaatneutraal
• Focus op energie besparen, zelf duurzame energie opwekken en duurzame energie delen
• Een Grondstoffenwet met bindende verplichtingen: in 2030 moet het gebruik van grondstoffen zijn gehalveerd en worden alle grondstoffen hergebruikt
• Focus op voetganger, fietser en openbaar vervoer en een snelle verduurzaming van particulier en beroepsvervoer
• Er komt een ministerie van Voedsel en Landbouw, een ministerie van Duurzaamheid en een ministerie van Volksgezondheid, Sport en Dierenwelzijn
• Bedrijven moeten jaarlijks een winst- en verliesrekening voor mensen, dieren, natuur, milieu en klimaat opstellen

VNL

• Meer rendabele duurzame energie
• Geen subsidies meer voor windmolens

DENK

• Investeringsfonds voor circulaire economie
• Overheid koopt duurzaam in
• Multinationals die elders het milieu beschadigen moeten aansprakelijk worden gesteld
• Onnodige regels die voedselverspilling in de hand werken, moeten verdwijnen
• In 2030 is 40% van de energie duurzaam, in 2050 is dat 100%
• Stimuleren en waar nodig verplicht stellen van energiezuinig bouwen en verduurzamen
• Ondersteunen van kleinschalige kringlooplandbouw
• Groene technologie is speerpunt in het innovatiebeleid
• 20% van het Nederlandse Noordzeegebied wordt zeereservaat
• Openbaar vervoer moet goedkoper en veiliger