Lezers van Plus Magazine maakten volop gebruik van de mogelijkheid vragen te stellen aan minister Donner. Kort voor de val van het kabinet legden wij tien vragen aan hem voor.
Ruim tweehonderd brieven en e-mails schreef u ons, na onze oproep om een vraag te stellen aan minister Piet Hein Donner (CDA) van Sociale Zaken en Werkgelegenheid. De man die morrelt aan de AOW-toeslag voor jonge partners en de pensioenleeftijd wil verhogen naar 67 jaar. De meeste vragen gaan over deze ingrijpende maatregelen. En over kansen op de arbeidsmarkt. Want het is misschien leuk bedacht dat ouderen kunnen ‘doorwerken’, maar wie wacht op een 58-jarige sollicitant?
Andere briefschrijvers zijn ronduit boos op ‘de sloper van de sociale zekerheid’ en vragen zich af of de minister door zijn omgeving niet te veel naar de mond wordt gepraat. In zijn werkkamer die zo sober is, dat de fotograaf de voorkeur geeft aan de gang, zegt Donner: “Die zorg heb je soms, maar daarvan ben je snel genezen als je hoort wat er soms gezegd wordt. Het is niet zo moeilijk om iemand te vinden die het niet met de minister eens is. En die krijgen ruim baan in de media.”
 | De minister zegt zo veel mogelijk voeling te willen houden met de realiteit. “Ik ga op werkbezoek en spreek een heleboel mensen die de gevolgen van mijn plannen ondervinden. Daar steek ik veel van op en waar mogelijk pas ik plannen soms aan. Daarom vind ik het ook aardig om vragen van uw lezers te zien en te beantwoorden. Ook dat is soms leerzaam.” |
Mogen we alstublieft gewoon stoppen met werken als we 65 jaar worden?
Tientallen lezers
Minister Donner: “Voor alle duidelijkheid: u bent niet verplicht om te werken. U mag ook op uw 35ste stoppen. Maar de vraag is of het terecht is om daar anderen mee te belasten, want die moeten het betalen. Nu werken er voor iedere gepensioneerde vier mensen. Straks nog maar twee. Die moeten dan wel heel veel premie afdragen. Wie eerder wil stoppen, moet dus gebruik maken van eigen middelen.
Bovendien kunnen we het ons gewoon niet permitteren om hele groepen af te schrijven. We hebben iedereen die kan werken hard nodig: jong en oud. Ik ben er dus van overtuigd dat de pensioenleeftijd omhoog moet. Vooral ook omdat mensen langer leven en nu langer van hun ‘oude dag’ genieten.”
Wanneer u nou eens alleen AOW zou geven aan mensen die het vanwege hun inkomsten en vermogen echt nodig hebben, dan is er geld genoeg om iedereen die dat wil op 65-jarige leeftijd te laten stoppen met werken. Ik bedoel: zelfs de koningin krijgt AOW, terwijl zij het toch echt niet nodig heeft.
Fred Bergman
“Dat idee miskent dat vrijwel iedereen de AOW nodig heeft. Want de AOW is voor veruit het grootste deel van de bevolking het grootste deel van het pensioen. Als je dat al zou willen veranderen, dan moet je het hele stelsel omgooien en dat maakt het wel heel erg ingewikkeld. Bovendien verandert het niets aan het feit dat we langer leven en zo ontkom je er dus niet aan om toch de pensioenleeftijd op te trekken.”
Ik ben 57 jaar en op mijn 15de begonnen met zware arbeid. Ik kijk uit naar de dag dat ik met pensioen kan gaan. Toch schuift u elke keer de grens weer op. Waarom maakt u geen uitzondering voor mensen die al meer dan veertig jaar keihard werken?
C.M. van der Heijde
“Dat is een onterecht verwijt. Dit is de eerste keer dat we de AOW-leeftijd verschuiven en zoals u het stelt lijkt het alsof we eerst een AOW op 55 jaar hadden. Dat is niet het geval. De huidige plannen hebben voor u bovendien geen gevolgen, want de AOW-leeftijd gaat in twee stappen omhoog naar 67 jaar: in 2020 naar 66 jaar en in 2025 naar 67 jaar. Mensen die op 1 januari 2010 55 jaar en ouder waren, krijgen hun AOW gewoon met 65 jaar. Daarmee zorgt het kabinet dat degenen die het betreft de komende jaren met deze verandering rekening kunnen houden.”
Waarom wordt bij een bezuiniging een relatief kleine groep zo zwaar getroffen, zoals bij de AOW-toeslag voor jonge partners? Ik ben 63 en mijn vrouw is 50. In 2011 word ik 65 en krijg ik AOW. Mijn vrouw moet wachten tot 2025 eer zij AOW krijgt. Volgens uw plannen komt de toeslag, die mijn vrouw tot op heden zou krijgen, te vervallen. Dat kost ons ruim €500 per maand. In totaal bedraagt de schade voor ons dus €90.000 over vijftien jaar. Dit vinden wij onredelijk, omdat we ons hier niet op hebben kunnen voorbereiden. Wat ons betreft draait u deze maatregel dus zo snel mogelijk terug.
Lies en Jan Sneep
“Ik weet dat dit maatregelen zijn waar de samenleving niet op zit te wachten. Ik neem deze maatregelen ook liever niet. Maar na lang wikken en wegen was ik samen met de staatssecretaris tot dit voorstel gekomen omdat we moesten bezuinigen. Want wat is redelijk? Als je op een uitkering kort, hoop je dat zoiets is op te vangen door te gaan werken. En juist als het verschil in leeftijd groot is, werkt de jongere partner vaak al. Maar de kritiek is duidelijk en ook ouderenbonden hebben zich hier fel tegen verzet. Ik heb gekeken of we de scherpe kanten eraf konden halen, maar dat zou betekenen dat we niets bezuinigen. Na overleg met staatssecretaris Klijnsma heb ik toen besloten deze maatregel toch maar niet in te voeren. U krijgt dus uw zin.”
Mocht u last krijgen van staar, laat u zich dan opereren door een oogarts van 67 jaar?
H. Hof
“Ik zou niet weten waarom niet. Ik ga er in elk geval van uit dat dat degene is met de meeste ervaring.”
Er wordt veel vrijwilligerswerk gedaan door 55-65 jarigen. Vooral in de mantelzorg, maar ook bij sportverenigingen. Hoe moet dat straks, als er tot 67 jaar doorgewerkt moet worden? Welke gaten gaan er dan vallen en moeten die dan met gesubsidieerde beroepskrachten gevuld worden?
Ria van Leusen-Honen
“Dat suggereert een zwart-witsituatie: of je werkt of je doet vrijwilligerswerk. Dat is natuurlijk niet zo. Je kunt ook naast betaald werk vrijwilligerswerk doen. Tegelijkertijd miskent het dat we toch een groeiende groep gepensioneerden hebben. Binnen een paar jaar komen er een miljoen gepensioneerden bij. Als je de vrijwilligers dus daar zoekt, zal het reservoir de komende tijd alleen maar toenemen. Maar mijn stelling is, dat vrijwilligers niet alleen maar niet-werkende senioren zijn. Er zijn heel veel vrijwilligers die het combineren met gewoon werk.”
Op zich vind ik langer doorwerken niet verkeerd. Maar hoe voorkomt u dat mensen voor hun 60ste al afgevoerd worden vanwege een reorganisatie? In mijn omgeving zijn al veel mensen met vroegpensioen gestuurd vanwege allerlei bezuinigingen. Ik zelf ook. En dat allemaal onder het mom van: er is een mooie regeling, maak er gebruik van. Daarna ben je afgeschreven, want weer aan het werk komen is eigenlijk onmogelijk.
Bets Put
“Er is op dit punt gelukkig al veel veranderd, want er werken nu meer ouderen langer door dan tien jaar geleden. Die trendbreuk heeft al plaats gevonden. Maar het gaat nog niet snel genoeg en die verminderde kans op de arbeidsmarkt, erken ik volledig. Wie op latere leeftijd zonder werk komt te zitten, raakt in de problemen. Maar dat los ik niet op door het probleem weg te duwen, of door mensen niet meer te verplichten te solliciteren en een uitkering te geven. Want dan zitten mensen nog jaren in die uitkering.
Ons beleid zal nog sterker gericht moeten worden op de duurzame inzetbaarheid van ouderen. Maar ik kan niet bij wet banen creëren. Wel kan ik werkgevers stimuleren om ouderen langer aan het werk te houden. Daarom heb ik het plan ingediend om werkgevers tegemoetkomingen van in totaal €10.000 te geven wanneer ze iemand van 62 in dienst houden. Bij een werkloze van 59 die in dienst wordt genomen, draagt de overheid tot zijn 65ste tot wel €50.000 bij.”
U stelt dat mensen op latere leeftijd te duur zijn voor werkgevers, omdat ze vaak minder presteren. Daarbij zou ook een lager loon passen. Nu is mijn vraag: hoeveel hebt u ingeleverd ten opzichte van uw jongere collegae? Of bent u de uitzondering op de regel?
Jo van Kempen
“Dat voorstel heeft meer om het lijf. Het is nu een probleem dat een 25-jarige veel minder verdient dan een 55-jarige die hetzelfde werk doet. De lonen voor starters zijn nu laag, terwijl ze flink kunnen stijgen met de jaren. En dat terwijl juist jongeren met kinderen en de aanschaf van een eigen woning, meer geld nodig hebben. Het gaat mij dus om het herzien van de loonopbouw over de hele loopbaan. Dat zou volgens mij beter verdeeld kunnen worden. Dat betekent dus minder loon in de laatste fase, om ruimte te laten voor een hoger loon in het begin. Zo krijgt jong en oud ook een gelijke kans op de arbeidsmarkt. Maar zoiets duurt jaren.
En ja, ik ben een uitzondering op de regel, want het salaris van de minister is in de wet vast gelegd. Ik verdien overigens evenveel (zo’n €132.000 per jaar, red.) als mijn collega Camiel Eurlings en die is vijfentwintig jaar jonger.”
Waarom komen er na zeven zure jaren geen zeven zoete jaren, zoals beloofd?
Paula de Vries
“We nemen al deze maatregelen om ervoor te zorgen dat we die zoete jaren krijgen. Het is niet een cyclus van zeven zure en daarna zeven zoete jaren.
Men vergeet ook, dat we sinds 2005 een forse groei achter de rug hebben. Maar in de huidige wereld gaan verschuivingen heel snel, dus moeten we voortdurend kijken hoe we hier ons brood nog kunnen verdienen en ons sociale stelsel in stand kunnen houden.”
Is het niet veel goedkoper om alle jonge werklozen aan het werk te zetten en uit hun uitkering te halen, dan de oudere mensen door te laten werken tot na hun 67ste?
Karin Kuiper
“Dat is de oude gedachte dat ouderen de plaatsen innemen van jongeren. Je hebt de kennis van ouderen nodig. Bovendien vergeet mevrouw Kuiper dat jongeren überhaupt niet meer in een uitkering kunnen komen. Wie jonger is dan 27 jaar en bijstand aanvraagt, krijgt óf een baan aangeboden óf een opleiding. De druk om aan de slag te gaan is daar dus al veel hoger.”
