Mantelzorgcompliment: klein bedankje, grote vrijstelling

Honderdduizenden Nederlanders komen in aanmerking voor het mantelzorgcompliment: een bedrag van €200. En wie als mantelzorger voor een familielid zorgt, hoeft straks bij de erfenis misschien veel minder belasting te betalen.

10 november is de Dag van de Mantelzorg. Veel mensen vinden het heel gewoon om voor een zieke partner, familielid, vriend of kennis te zorgen. Maar langdurige intensieve hulp kan best belastend zijn. De combinatie met een eigen gezin of een volle werkweek kan veel van je vragen. Bovendien zijn mantelzorgers zelf vaak op leeftijd en kan de zorg ook lichamelijk te zwaar worden. 

Als een bedankje aan alle mantelzorgers is in 2007 het mantelzorgcompliment ingevoerd: een uitkering van (toen nog) €250 euro. Degene die de zorg ontvangt - de zorgvrager - kan de mantelzorger voordragen, de Sociale Verzekeringsbank (SVB) keert het compliment uit. De zorgvrager kan dit één keer per jaar doen. In 2011 zijn ongeveer 315.000 complimenten uitgekeerd. Dit jaar is het bedrag verlaagd naar €200; een bezuinigingsmaatregel.

Het geld is geen vergoeding voor de gemaakte kosten of alle uren inzet. Het is een uiting van waardering van de overheid dat echt als extraatje is bedoeld: het bedrag is belastingvrij en telt niet mee als inkomen voor uitkeringen en toeslagen.

Compliment aanvragen

Het mantelzorgcompliment kan alleen worden aangevraagd door een zorgvrager die thuis woont en een indicatie heeft voor AWBZ-zorg aan huis (de ‘zorg zonder verblijf’). Zo’n indicatie wordt afgegeven door het Centrum Indicatiestelling Zorg (CIZ) en moet een geldigheid van minimaal 53 weken hebben. Een indicatie kunt u aanvragen via de website van het CIZ (hoofdkantoor T 088-789 67 00, of kijk op www.ciz.nl) of via een van de regiokantoren. Het is ook mogelijk een ‘nul-uren-indicatie’ aan te vragen. Dat betekent dat u geen andere hulp, zoals thuishulp, aanvraagt.

Wie een indicatie heeft, krijgt meestal in de tweede helft van het jaar automatisch bericht van de SVB. In de brief wordt uitgelegd wat het mantelzorgcompliment is en er zit een aanvraagformulier bij. De SVB streeft ernaar het bedrag rond 10 november (de
Dag van de Mantelzorg) uit te betalen. Denkt u als zorgvrager in aanmerking te komen voor het compliment en hebt u geen brief ontvangen? Neem dan contact op met de SVB (T 030-264 84 44 of www.svb.nl).

Een compliment aanvragen kan ook ‘postuum’. Als een zorgvrager is overleden, kunnen nabestaanden een mantelzorger alsnog voordragen. Dit kan worden gedaan door de partner die achterblijft of degene die de erfenis afhandelt.

Minder erfbelasting

Het mantelzorgcompliment kan van belang zijn voor de erfbelasting. Eerstegraads familieleden, kinderen en broers of zussen die in het jaar voorafgaand aan het overlijden van de zorgvrager zo’n compliment ontvingen, kunnen in een gunstiger regeling voor de erfbelasting vallen.

Grotere vrijstelling

Deze regeling is onvoldoende bekend, stelt notaris Aniel Autar. Een voorbeeld. Normaal gesproken hebben kinderen een vrijstelling van €19.114. Daarboven betalen ze 10 tot 20 procent erfbelasting. Maar wie een mantelzorgcompliment heeft ontvangen, kan kans maken op een vrijstelling tot ruim €600.000. Het compliment is een van de voorwaarden voor zo’n verruimde vrijstelling, die bijvoorbeeld geldt voor kinderen die bij hun ouder intrekken en voor hem of haar zorgen. Ze moeten dan een samenlevingscontract hebben en geen andere fiscale partner voor de erfbelasting.
“Maar nergens, zelfs niet op de website van de SVB, wordt aan mantelzorgers uitgelegd welke rechten zij prijsgeven als zij het compliment niet aanvragen”, stelt Autar. Hij pleit daarom voor een regeling waarbij mantelzorgers met terugwerkende kracht tot
1 januari 2010 aanspraak kunnen maken op de verruimde vrijstelling. Over dit voorstel zijn inmiddels Kamervragen gesteld.

Mevrouw Boer

‘Een mooi gebaar, maar mensen die het zwaarder hebben, gun ik meer’

Mevrouw Boer (71) uit Wekerom zorgt al jaren voor haar man van 78, die slecht ter been is. “Hij loopt erg moeilijk. Het zit bij hem deels in de familie, ze lopen allemaal niet makkelijk. Maar hij heeft daarbij ooit een boom op zijn voet gehad; daarna is het nooit meer goed gekomen met die voet. En hij heeft zwaar suiker.”

Voor de medische ondersteuning kan mevrouw Boer terugvallen op Buurtzorg, maar de gewone zorg gaat de hele dag door. “Ik heb al vaker een mantelzorgcompliment ontvangen, misschien wel vier of vijf keer. Ik vind het een mooi gebaar. Ik heb het op zich niet nodig. Er zijn veel mensen die het veel harder nodig hebben. Als je voor een dementerende of verlamde man zorgt, of voor een gehandicapt kind, heb je veel meer zorgen dan ik. Voor mij is het een leuk presentje, maar voor mensen die dag en nacht voor een ander klaarstaan is het veel te weinig. En over een heel jaar is het een klein bedrag, het helpt je niet uit de financiële nood. Eigenlijk denk ik dat het beter verdeeld zou moeten worden, maar dat zal wel niet mogelijk zijn want er wordt overal op gekort.
Mijn man maakt er soms grapjes over. Dan moet ik een glas water voor hem halen en als ik daar dan wat van zeg, komt hij met:‘Je hebt toch een mantelzorgcompliment gekregen?’”
Auteur