Else-Marie van den Eerenbeemt (64) is familietherapeute en heeft verschillende boeken geschreven over familiebanden. Deze week: Oude koeien verpesten het kerstdiner.
De ingezonden brief
Beste Else-Marie,
Ik ben dol op Kerst: de lange tafel vol lekkere dingen, de hele familie bij elkaar… Vroeger vierden we Kerst bij mijn moeder; sinds haar dood houd ik de traditie in stand. Mijn zussen en ik zien elkaar weinig, omdat we ver bij elkaar vandaan wonen. Dat maakt het kerstdiner extra waardevol. Er is één probleem: tegen de tijd dat we bij het dessert zijn, gaat het steevast mis. Mijn zussen halen altijd weer oude koeien uit de sloot en dat draait elk jaar uit op ruzie. Mijn zoons vluchten naar hun kamer, mijn man gaat de hond uitlaten en wij zitten met verhitte koppen te bekvechten. Kan dit ook anders?
(Naam en adres bij de redactie bekend)
Else Marie geeft advies
Het is misschien de laatste Kerst met je moeder. Of de eerste sinds je scheiding. Kerst is bovendien een feest waarbij mensen herinneringen ophalen. Die kunnen beladen zijn, emoties en gevoeligheden oproepen. ‘Kerstkribbigheid’ noemde Carmiggelt het al.
Omdat gevoeligheden snel hun entree doen aan de kersttafel, is het goed om aan het begin te klinken op degenen die er niet meer bij kunnen zijn, of over hen te praten. Uw ouders, andere familieleden die overleden zijn.
Als je dat niet doet, zweeft het voortdurend boven de tafel. Daarna voelt iedereen zich vrijer om te genieten en te lachen.
U schrijft dat het steevast ruzie wordt. Oud zeer dat bij het dessert van de kersttafel bovenkomt: dat is een klassieker. Je hebt al wat gedronken en meestal begint het onschuldig. Maar het ontaardt makkelijk in ruzie en verdriet, want familiegrappen zijn gevaarlijke grappen; er zit vaak veel pijn in verpakt.
Hoe voorkomt u dat het dit jaar weer uit de hand loopt? Ik vind het prijzenswaardig dat u uw zussen uitnodigt. Het zou eeuwig zonde zijn als u daarmee stopte, want dan ziet u hen de komende jaren misschien helemaal niet meer. De herinneringen taboe verklaren kan óók niet. Maar de druk van de ketel halen, kan wél. U ziet uw zussen amper. Mijn voorstel zou zijn dat u voorafgaand aan Kerst iets organiseert waar uw man en zonen niet bij zijn. Een zussendag. Daarmee komt er – buiten het kerstdiner – meer ruimte voor uw gesprekken over vroeger.
De insteek van die dag is: we maken er een zussendag van waarin we één voor één ons eigen verhaal mogen doen, want we hebben blijkbaar allemaal onze eigen waarheid. Geef uw zussen bijvoorbeeld een foto uit jullie jeugd als aanknopingspunt voor de herinneringen.
Het lijkt me een goed idee om naar een betekenisvolle plek te gaan: het dorp waar uw vader of moeder is geboren, de plek waar het huis stond waar jullie zijn opgegroeid… Het voordeel daarvan is ook dat u en uw zussen weer nieuwe ervaringen opdoen die bijdragen aan uw relatie.
En nu Kerst zelf. Het dessert blijft natuurlijk een gevaarlijk moment. Ik zou zeggen: verzin een list. Vraag aan uw man of hij een kerstverhaal vertelt. Of doe iets leuks met elkaar. Een spelletje roulette, kaarten… Ik heb mensen weleens geadviseerd om een dessertbuffet te maken, zodat iedereen opstaat en van plaats verandert. Dat doorbreekt de gesprekken. Dóé wat. Desnoods een speurtocht op de hei. Een familiequiz. Of nodig anderen erbij uit – vrienden van uw zoons, familie van uw man – waardoor het niet zo’n herinneringsdiner wordt. Ik wens u een zalige Kerst.”
OPROEP
Wilt u ook advies van Else-Marie over een familiekwestie? Stuur uw brief naar de redactie van Plus Magazine, o.v.v. ‘Else-Marie’, Postbus 44, 3740 AA Baarn! U kunt uw verhaal ook insturen via de email.
Uw brief kan, als u dat wilt, anoniem worden geplaatst (vermeld wel altijd uw naam en adres).
Lees ook:
