Else-Marie van den Eerenbeemt (64) is familietherapeute en heeft verschillende boeken geschreven over familiebanden. Deze week: mijn schoonzus verpest de uitvaart van mijn tweelingbroer
De ingezonden brief
Beste Else-Marie,
Mijn tweelingbroer is eergisteren gestorven. We waren tot zijn ziekbed heel hecht en zagen elkaar bijna dagelijks. Maar de laatste weken heeft mijn schoonzus mij bij hem weggehouden. Ik ben razend op haar. De overlijdenskaart is alleen namens háár en háár familie verzonden. Mijn broer zal worden gecremeerd, terwijl in het familiegraf een plek voor hem was gereserveerd. Op de crematie mag ik niet spreken. Hij was als een tweede vader voor mijn dochter – zelf had hij geen kinderen – maar zij mag tijdens de uitvaart geen dwarsfluit spelen. Alles wat voor hem van belang was, wordt nu ontkend. Geen rol voor het geloof, muziek, kunst. Ik word gek. Wat moet ik doen? Eigenlijk staat mijn besluit al vast. Ik wil haar nooit meer zien en ik ga niet naar de crematie.
Naam en adres bekend bij de redactie.
Else Marie geeft advies
U hebt tenslotte altijd alle hoogte- en dieptepunten van het leven samen met uw broer beleefd. Bedenk hoe het achteraf voor u zal zijn als u er niet was om hem bij te staan – hoe raar dat ook klinkt – tijdens dit allerlaatste afscheid. Dat mag u uzelf niet aandoen en ook uw dochter niet. Hoe misplaatst en onvolkomen de uitvaart in uw ogen ook is, u moet daar allebei naartoe.
Met uw schoonzus praten, haar nog op andere gedachten brengen, is in deze situatie uitgesloten. U bent te diep gekwetst en te boos. Al die tijd bent u op afstand gehouden en uw broer is gestorven zonder dat daar een rol van betekenis voor u was weggelegd. Maar bedenk wel: uw broer heeft háár gekozen als zijn vrouw. Ik kan niet anders constateren dan dat uw schoonzus zich al die jaren vreselijk buitengesloten moet hebben gevoeld. Ze heeft waarschijnlijk ervaren dat ze nooit kon tippen aan de intimiteit van uw broer en u. Toen hij te ziek werd, heeft ze haar kans schoon gezien: en nu is hij van mij.
Ik weet niet of het u troost biedt, maar dit komt vaker voor. En hoe moeilijk dat ook is, uw schoonzus heeft als weduwe alle touwtjes van de crematie stevig in handen. Ik noem dat altijd het ‘eigendomsrecht’ van de achterblijvende partner. Zij kan de gang van zaken bepalen, zeker omdat er door uw broer vooraf niets is vastgelegd.
Natuurlijk zal er voor en na de plechtigheid in het crematorium een rare situatie ontstaan. Daar moet u zich op voorbereiden. Uw schoonzus en haar familie staan opgesteld om te worden gecondoleerd, maar er zal zich bij u en uw dochter ook een rij gaan vormen. Ik kan me voorstellen dat dit samenzijn met bekenden, familieleden en vrienden die om uw broer gaven – en die zich ook om u bekommeren – voor u troostend zal zijn. Maar u moet het hier niet bij laten.
Ik adviseer u met klem om ergens in de komende weken een eigen herdenkingsbijeenkomst voor uw broer te organiseren. U nodigt daarbij de mensen uit die u als tweeling hebben gekend. U viert met deze dienst de liefde van u en uw broer en u eert er zijn nagedachtenis mee. U kunt er zelf spreken, maar bijvoorbeeld ook een dominee of pastoor uitnodigen. Uiteraard betrekt u hier ook uw dochter bij. Lees gedichten voor die uw broer waardeerde, draai de muziek waar hij dol op was, maak er een prachtige gebeurtenis van. Maak uw eigen ritueel dat eervol is voor uw broer en verzoenend voor u. Ik wil met name dat u dit doet omdat ik niet wil dat uw rouw blijvend wordt vergiftigd met kwaadheid en agressie. Het verdriet om uw broer is al zwaar genoeg. Het zou groots zijn als u zijn weduwe daarbij zou uitnodigen.”
OPROEP
Wilt u ook advies van Else-Marie over een familiekwestie? Stuur uw brief naar de redactie van Plus Magazine, o.v.v. ‘Else-Marie’, Postbus 44, 3740 AA Baarn! U kunt uw verhaal ook insturen via de email.
Uw brief kan, als u dat wilt, anoniem worden geplaatst (vermeld wel altijd uw naam en adres).
