“Iedereen kan wat doen, ook al heb je geen geld”

In 1978 verscheen de film Coming Home. Hierin speelt Jon Voight de Vietnamveteraan Luke Martin. Na zijn terugkeer uit Vietnam, belandt Luke met een dwarslaesie in een rolstoel. Al snel merkt hij dat mensen hem niet meer voor vol aanzien; dat hij als minderwaardig wordt beschouwd.

Begin jaren 80 zag Alwin deze film. Hij verwachtte dat de inhoud ervan weer weg zou zakken en dat die geen blijvende impact op zijn leven zou krijgen. Maar het toeval wilde dat Alwin enkele weken na het zien van Coming Home op een feestje een man met een dwarslaesie ontmoette. Mentaal mankeerde deze man niets, maar Alwin zag en hoorde op dat feestje hoe mensen tegen hem aankeken. Het was alsof een scène uit Coming Home zich voor zijn ogen afspeelde. Hij vroeg de man of mensen altijd zo met hem omgingen: "Je wilt het niet geloven, maar ik word zo dikwijls als een kind behandeld."

Angst en onbegrip

Dit was Alwins eerste kennismaking met de achtergestelde positie die mensen met een handicap in de maatschappij innemen: "Dat ben ik nooit vergeten. Wij mensen denken, als iemand in een karretje zit, dat die niet helemaal goed bij is. Of dat ze een ander niveau hebben. Maar zo is het mooi niet!"

Ondanks hun handicap kunnen ze vaak gewoon in de samenleving functioneren. En zo moeten ze ook behandeld worden, vindt Alwin "Maar je mag ook geïnteresseerd zijn en vragen hoe het komt."

Die laatste vraag wordt vaak niet gesteld. Misschien niet eens omdat het mensen aan de interesse ontbreekt, maar omdat ze bang zijn. Bang om over zo’n onderwerp te praten. En dat terwijl het juist belangrijk is dat mensen ernaar vragen; dat ze interesse tonen. "Dat ontlopen ze dan. En dat is fout! Daar heb ik in ieder geval mijn les uit getrokken."

Moment van schaamte

De herinnering aan het gesprek met de gehandicapte man zakte weg, maar verdween nooit helemaal uit Alwins geheugen. Op een pijnlijke manier wordt hij hieraan herinnerd als hij een van zijn medewerksters in Marokko met haar zoon ziet praten. Hij loopt op krukken, dus Alwin vraagt of hij een ongeluk heeft gehad. Zijn moeder antwoordde: "Nee, hij is zo geboren." Het zette zijn leven op zijn kop en hij besloot die dag om het er niet bij te laten zitten. "Ik dacht dat ik door de grond ging. Je moet het meemaken om het te begrijpen."

Dit vormde het begin van een persoonlijke missie: zich inzetten voor mensen met een handicap.

"Niet beleren"

Zo’n twee jaar geleden zag hij op televisie een filmpje van het Liliane Fonds, dat een lachend gehandicapt meisje in beeld bracht. Zijn interesse was gewekt en hij ging op zoek naar informatie over het Liliane Fonds en zijn activiteiten in ontwikkelingslanden. Zo kwam hij erachter dat deze organisatie samenwerkt met lokale partners, die de bevolking kennen. Een aanpak die Alwin heel erg aanspreekt: "Wij moeten niet als Nederlanders beleren: ‘we gaan het zelf doen’. Dat heeft totaal geen zin. Je moet dat lokaal overlaten aan de mensen. En dat doet dus het Liliane Fonds. Die mensen lokaal weten veel beter hoe ze daarmee om moeten gaan. Dus ik ben gewoon begonnen om ze daarbij te helpen."

Sindsdien is Alwin donateur. "Wij zijn zo bezig met onszelf. Hier in Nederland klagen we over van alles en nog wat: als de bus vijf minuten te laat is. Maar daar, daar zijn echte problemen. En ik vind dat wij als burgers daar best een steentje aan bij mogen dragen."

Tekst gaat verder onder de video.

Toegevoegde waarde

Begin 2019 reisde Alwin samen met nog een andere donateur en een medewerker van het Liliane Fonds naar de Filipijnen. Daar zag hij hoe deze organisatie te werk gaat, welke lokale partners hierbij betrokken zijn en hoe het geld van donateurs wordt besteed. Een reis die voor hem heel belangrijk was, en die hem wellicht nieuwe mogelijkheden heeft geboden om mensen met een handicap te helpen. "Ik weet nog niet wat ik moet gaan doen de komende tien jaar. Maar in ieder geval één ding weet ik zeker: ik heb best wat toegevoegde waarde. En ik wil gewoon eens kijken wat ik daarmee kan doen. Vandaar deze reis."

De reis en de activiteiten van het Liliane Fonds zijn gefilmd en uitgezonden op televisie. Op zo’n reis kun je je niet mentaal voorbereiden, vindt Alwin. "Maar je kunt wel zien, en je kunt die boodschap meebrengen, terug naar Nederland." Hij hoopt dat mensen aan de hand van de reis zien wat het betekent om gehandicapt te zijn en dat mensen besluiten dat ook zij meer voor anderen kunnen doen.

"Iedereen kan wat doen, ook al heb je geen geld"

In Nederland doen we te weinig voor anderen, meent Alwin, met name voor mensen die een handicap hebben. De manier waarop zij behandeld worden, blijft hem verbijsteren en de eerste plek waar hij dat wil veranderen, is in zijn bedrijf.

"Stel nou toch dat iedereen van ons een buddy zou hebben. Ieder mens zou iemand hebben om voor te zorgen. Hoe zou de wereld er dan uitzien? Dat is niet zo, maar misschien dat we de mensen wel zo ver kunnen brengen. Probeer nou iets te doen. De een doet dat door voor de klas te staan, de ander doet dat door goed te zijn. En iedereen kan wat doen, al heb je geen geld."

Over Alwin van Gils

Alwin van Gils (70) is CEO en medeoprichter van The Makers, een bedrijf dat zich toelegt op de productie van maatpakken voor allerlei prestigieuze kledingmerken over de hele wereld. Zijn vader, Miel van Gils, richtte het bekende kledingmerk Van Gils op. Sinds 1992 is dit bedrijf niet meer in handen van de familie Van Gils; het maakte na een faillissement een doorstart onder andere eigenaren. In datzelfde jaar richtte Alwin samen met zijn twee broers The Makers op, met het hoofdkantoor in Breda en het productiebedrijf in Marokko.

Alwin gelooft in een wereld waarin mensen meer voor elkaar betekenen en neemt daarin graag het voortouw. Hij komt op voor de belangen van achtergestelde groepen en deelt deze betrokkenheid graag met anderen. Zijn donateurschap bij het Liliane Fonds is voor hem een mooie manier om hier uiting aan te geven.

Dit artikel is tot stand gekomen in samenwerking met het Liliane Fonds.