Ontdek een historisch stukje van Noord-Brabant
Bij vestingen denk je misschien meteen aan Noord-Holland, maar ook Noord-Brabant kent een aantal prachtige vestingsteden. Deze zes Brabantse vestingsteden moet je volgens onze redactie gezien hebben.
Heusden
Heusden is de hoofdplaats van de historische landstreek Het Land van Heusden, op een kwartiertje rijden van 's-Hertogenbosch. De vesting, die vanaf 1968 een veertigjarige renovatie heeft ondergaan, is een goed voorbeeld van een vestingstad volgens het Oud-Nederlands Vestingstelsel. Kenmerkend is het feit dat de verdedigingswallen en bastions volledig van aarde zijn gemaakt. De binnenstad is één groot openluchtmuseum, en geheel historisch. Uniek is ook het stratenplan, dat nog uit de Middeleeuwen dateert. De geschiedenis van de stad en de omliggende gebieden Land van Heusden en Land van Altena kun je te weten komen in het Museum voor het Land van Heusden en Altena in het voormalige gouverneurshuis. Een andere bijzondere bezienswaardigheid is Nationaal Park Loonse en Drunense Duinen, uitermate geschikt voor een heerlijke wandeling of fietstocht. Hier vind je heide, bos en een van de grootste zandverstuivingen van West-Europa.
Willemstad
In West-Brabant ligt Willemstad. Deze vestingstad is onderdeel van de Stelling van het Hollandsch Diep en het Volkerak en ligt op de plek waar het Hollands Diep, Volkerak en Haringvliet samenkomen. Oorspronkelijk heette de stad Ruigenhil, maar na de moord op Willem van Oranje in 1584 werd de naam veranderd. Willem van Oranje heeft de stad namelijk laten versterken tot de vesting in haar huidige vorm. Tegenwoordig behoort Willemstad tot een van de best bewaarde vestingsteden van Nederland, met een prachtig historisch centrum, vele monumenten en intacte vestingwerken. Geniet van de historie en de prachtige natuur rond de vestingstad en het Hollands Diep (een Natura 2000-gebied).
Foto: VisitBrabant
Ravenstein
Vestingstad Ravenstein werd in 1360 gesticht, toen een leenman van de hertog van Brabant hier zijn kasteel liet bouwen. Al snel ontstond om het kasteel een nederzetting, dat in 1380 al stadsrechten kreeg. In het stadje en het omliggende land – het Land van Ravenstein – hebben veel verschillende kloosterorden gezeten. Dit was mogelijk doordat Ravenstein lang onafhankelijk is geweest van de protestantse Republiek en er vrijheid van godsdienst heerste. De vestingwerken van Ravenstein zijn vrijwel allemaal verloren gegaan. Alleen enkele aarden wallen en bastions volgens het Italiaans vestingstelsel zijn weer opgegraven. In de historische binnenstad is veel te zien. Zo staat hier bijvoorbeeld de enige barokke kerk buiten Limburg. Vergeet ook niet om een mooie fietstocht of wandeling langs de Maas te maken, want Ravenstein ligt net als Grave aan deze rivier.
Grave
Grave is de meest belegerde vestingstad van Nederland. Al in de veerteinde eeuw werden er muren en poorten rond de stad gebouwd, die later in de zestiende en zeventiende eeuw verder werden uitgebreid en verbeterd. Na het beleg van 1674 werd de vesting helemaal vernieuwd volgens het Nieuw-Nederlands stelsel. De monumentale binnenstad van Grave is het bezoeken waard. Het centrum is, ondanks de belegeringen door de jaren heen, goed bewaard gebleven en staat vol met prachtige (gerestaureerde) rijksmonumenten. Maar ook de omgeving is prachtig: Grave ligt aan de Maas, bij de Raamvallei en het Maasheggengebied. Hier kun je heerlijk wandelen en fietsen. Bij Grave liggen ook drie kerkdorpen: Gassel, Escharen en Velp.
Afbeelding: VisitBrabant
Geertruidenberg
De vestingstad Geertruidenberg is in 1220 vernoemd naar de heilige Gertrudis van Nijvel. De ligging van de plaats aan een bocht van het riviertje de Donge en vlakbij de Bergsche Maas maakte een snelle groei mogelijk. Deze ligging aan belangrijke waterwegen leverde de stad de naam ‘Sleutel van Holland’ op. Vanaf de stichting van de stad tot aan de vorming van het Verenigd Koninkrijk der Nederland hoorde Geertruidenberg namelijk bij het gewest Holland. Hoewel de vestingwerken meerdere keren verwoest en ontmanteld zijn, is een deel ervan hersteld. Geertruidenberg is daarnaast een toegangspoort tot Nationaal Park de Biesbosch, waar je heerlijk kunt wandelen, fietsen en zelfs varen. Voor de vogelaars onder ons: in dit gebied spot je het hele jaar door allerlei verschillende soorten vogels, waaronder de blauwborst en de ijsvogel. En een andere diersoort die je hier kunt vinden is de bever. Sinds 1988 is de bever weer aanwezig in Nederland, na heruitzetting in De Biesbosch.
Woudrichem
Woudrichem is in de 9e eeuw ontstaan en het lag strategisch aan de samenvloeiing van de Waal en de Maas. Dat was midden in de invloedssfeer van zowel het Hertogdom Brabant, het Graafschap Holland en Gelre. Pas in 1815 hoorde Woudrichem bij Noord-Brabant. Door de strategische ligging werd Woudrichem vaak belegerd. Door de Arkelsen in 1405, door de Geldersen in 1511 en door de Geuzen in 1573. De Geuzen staken de stad in brand en daaropvolgend werd er een vestinggordel gebouwd rond de stad. Vanaf 1971 is de historische stadskern gerestaureerd en is het een beschermd stadsgezicht. Net als Geertruidenberg is Woudrichem een toegangspoort tot Nationaal Park de Biesbosch.
Zuiderwaterlinie Wandelpad
Alle Brabantse vestingsteden zijn met elkaar verbonden door het Zuiderwaterlinie Wandelpad. Hier wandel (of fiets) je door het prachtige Brabantse landschap, langs vestingen, stadsmonumenten en forten. De Zuiderwaterlinie begon als het Zuiderfrontier, een reeks aaneengesloten forten en schansen. Later werd dit de Zuidwaterlinie. De linie is de oudste en langste waterlinie van Nederland en loopt van Bergen op Zoom tot Grave. Het Wandelpad is 290 km lang, waarmee je langs maar liefst 11 vestingsteden komt. Wil je Brabant dus echt ontdekken, dan is dit wandelpad een zekere aanrader.
