Wat maakt Fryslân boppe? Voetbaltrainer Foppe de Haan leidt ons langs de leukste plekjes van de enige provincie die haar eigen officiële taal heeft.
Foppe de Haan (74)
is geboren in Lippenhuizen. Hij is assistent-bondscoach van de Oranje-voetbalvrouwen en behaalde successen als trainer van SC Heerenveen, Ajax Cape Town en Jong Oranje. Zijn Foppe Fonds zet zich in voor kinderen voor wie sporten niet vanzelfsprekend is door hun lichamelijke of verstandelijke beperking.
Fietsen: Het coulisselandschap
“De meeste mensen denken dat Friesland plat is en uit weilanden en meren bestaat, maar de provincie heeft een enorme verscheidenheid aan landschappen. Lippenhuizen, het dorp waar ik ben geboren, ligt bijvoorbeeld in de Friese Wouden, een coulisselandschap waar bossen, heidevelden en beeklandschappen elkaar afwisselen. Je kunt er prachtig fietsen.”
Wandelen: Koninklijk bos
“Toen ik nog trainer was bij SC Heerenveen nam ik de spelers weleens mee wandelen bij Oranjewoud. Dit bos ten oosten van Heerenveen is ooit gesticht door de Friese tak van de Oranjes en bestaat uit een verzameling landgoederen met bijbehorende parken, bossen en weilanden. Er gaat een geweldige rust uit van de statige eikenbossen. Tussen de oude landhuizen past het moderne pand van Museum Belvédère prima. Nog steeds is Oranjewoud een plek waar mijn vrouw en ik wandelen.”
Schaatsen: De hel van ’63
“Ik heb twee keer meegedaan met de Elfstedentocht. De eerste keer was tijdens de barre tocht van 1963. Die was loodzwaar. Bij Vrouwbuurstermolen werd ik van het ijs gehaald. In vergelijking met die tocht was de Elfstedentocht van 1986 een fluitje van een cent. Als er natuurijs ligt, mag ik nog steeds graag schaatsen. Dat kan vanuit ons huis in Nes. Ik bind de schaatsen onder, stap op het ijs en schaats naar De Alde Faenen bij Eernewoude. Een fraai watergebied waar wij ’s zomers altijd met onze sloep gaan varen.”
Kinderen: Dollen in het zand
“Toen ik klein was, namen mijn pake en beppe mij mee naar de zandverstuiving bij Bakkeveen; daar kon ik eindeloos rennen en spelen. Later nam ik mijn twee dochters en kleinkinderen ook mee naar dit wonderschone natuurgebied op de grens van Friesland en Drenthe met bos, heide en zandverstuivingen. De zandverstuiving is nog steeds geweldig voor kinderen om in te spelen.”
Wadden: Aan de voet van de vuurtoren
“Bij Friesland horen natuurlijk de Waddeneilanden. Het is moeilijk kiezen welke het mooist is, ze zijn allemaal erg verschillend. Wij gaan zelf regelmatig naar Ameland. Daar hebben we een chaletje vlak bij de vuurtoren van Hollum. We zitten er dicht bij de kust, waar je kunt genieten van schitterende wolkenluchten. Het voordeel van Ameland is dat je er relatief snel bent.”
Culinair: Aan de dijk
“Na een wandeling over de dijk is restaurant De Hinde in Hindeloopen een gezellige plek om uit eten te gaan. Het ligt aan de dijk en je hebt er een geweldig uitzicht over de oude haven. Je kunt er voortreffelijk vis eten.”
Wetenschap: Huiskamerplanetarium
“Toen onze kinderen wat ouder waren, nam ik ze mee naar Franeker naar het Eise Eisinga Planetarium. Eisinga was een amateur-astronoom die in de achttiende eeuw een schaalmodel van ons zonnestelsel in het plafond van zijn woonkamer bouwde. Het ingenieuze slingeruurwerk dat de planeten aandrijft, werkt nog steeds. Het is zelfs het oudste werkende planetarium ter wereld en er is inmiddels een heel museum omheen gebouwd met een toegankelijke uitleg van de sterrenkunde.”
Lekkernij: Sûkerbôle
“Mijn schoonvader was bakker en kon heerlijk suikerbrood, sûkerbôle, maken. Toen ik in Amsterdam aan de ALO studeerde, nam ik na het weekend altijd een groot stuk suikerbrood van thuis mee. Mijn medestudenten waren er zo gek op dat ik er zelfs geld voor kon vragen.”
Stad: Culturele hoofdstad
“Sneek, Stavoren, Hindeloopen: Friesland heeft veel mooie, oude steden. Vanwege de rivaliteit tussen Heerenveen en Leeuwarden is het misschien gek om dit als oud-trainer van SC Heerenveen te zeggen, maar ik vind Leeuwarden misschien wel de mooiste stad van Friesland. Het heeft een gezellig oud centrum en enkele bijzondere musea, waaronder het Fries Museum. Het is terecht de Europese culturele hoofdstad van 2018.”
Kunst: De Stijl in Drachten
“In Drachten maakt De Stijl, de abstracte kunstbeweging die in 2017 honderd jaar bestaat, onderdeel uit van het straatbeeld. Schilder en architect Theo van Doesburg bracht zijn ideeën in Drachten voor het eerst in de praktijk. Het wijkje kreeg vanwege de felle primaire kleuren die hij aanbracht de bijnaam Papegaaienbuurt. Speciaal voor de viering van honderd jaar De Stijl zijn de huizen daar weer in die oorspronkelijke kleuren geschilderd. Ook zijn er speciale exposities in Museum Dr8888.”
Cultureel erfgoed: Reünie van alle Friezen
“Behalve op de schaats toont Friesland zich vaker van zijn sportieve kant. Vooral in de zomer zijn er veel typisch Friese evenementen zoals het skûtsjesilen. De PC, de jaarlijkse kaatswedstrijd in Franeker, trekt altijd veel publiek; het is een reünie van alle Friezen. Het fierljeppen is ook geweldig. Als jongen heb ik dat vaak gedaan. Als ik kievitseieren zocht, nam ik mijn polsstok op de rug mee om over de slootjes te springen. Met de spelers van Heerenveen heb ik het weleens gedaan om ze te laten zien: dit is ook Friesland.”
Kunst: Schilder van het mededogen
“Het Jopie Huisman Museum in Workum is een bijzonder museum. Jopie Huisman was een voddenkoopman die magnifiek kon schilderen. Dat had hij zichzelf geleerd. Hij schilderde in een realistische stijl en portretteerde vaak mensen van eenvoudige komaf. De schilder onttrok deze mensen met zijn werk aan de vergetelheid. Het museum wordt daarom ook wel het museum van het mededogen genoemd.”
Dit artikel is eerder verschenen in Plus Magazine november 2017. Nog geen abonnee van Plus Magazine? Abonnee worden doet u in een handomdraai!
- Plus Magazine
