Hoe herken ik een beroerte?

1. Een beroerte, wat is dat?

Beroerte is een verzamelnaam voor TIA / herseninfarct / hersenbloeding, waarbij een stoornis in de bloedvoorziening van de hersenen optreedt. Hierdoor kan het bloed een deel van de hersenen niet meer bereiken en ontstaat er een tekort aan zuurstof.

TIA: een kortdurende afsluiting van een bloedvat in de hersenen met tijdelijke uitvalsverschijnselen. Dit gaat vanzelf weer over.
Herseninfarct: een langer durende afsluiting van een bloedvat door een bloedpropje.
Hersenbloeding: een scheurtje in een bloedvat, waardoor bloed in het omringende hersenweefsel stroomt.

2. Wat zijn de belangrijkste signalen van een beroerte?

De meest voorkomende signalen van een beroerte zijn:

1. SCHEVE MOND - Plotseling staat de mond scheef of hangt een mondhoek naar beneden.
2. VERWARDE SPRAAK - De persoon spreekt opeens wartaal of komt niet meer uit zijn woorden.
3. LAMME ARM - Plotseling is een arm verlamd.

De signalen komen soms alleen voor, maar vaak ook in combinatie. Soms hebben mensen met een beroerte ook plotseling last van:

• Dubbelzien, wazig zien of blindheid aan één oog.
• Een combinatie van hevige draaiduizeligheid, coördinatie- en/of evenwichtsstoornissen.
• Een verlamd been.
• Bij een hersenbloeding: zeer ernstige hoofdpijn.

Deze signalen kunnen ook alleen voorkomen.

3. Hoe weet je of iemand een beroerte heeft (gehad)?

Een test om na te gaan of iemand een beroerte heeft:

1. SCHEVE MOND - Check: Vraag de persoon om zijn tanden te laten zien.
2. VERWARDE SPRAAK - Check: Laat de persoon een zin uitspreken.
3. LAMME ARM - Check: Laat de persoon beide armen naar voren strekken en de binnenkant van de handen naar boven draaien. Kijk of een arm wegzakt.

4. Wat moet je doen als je slechts één signaal hebt?

Ongeacht het aantal signalen is de enige goede actie: 112 bellen.

5. Kun je nog wat doen voor iemand die een beroerte heeft nadat je 112 hebt gebeld?

Stel iemand op z´n gemak en zeg dat de ambulance er aan komt. Geef de persoon in ieder geval geen drinken of eten. De persoon kan zich door de verlamming namelijk verslikken.

6. Hoe vaak komt een beroerte voor? 

Helaas komt dit erg vaak voor. Elke dag worden ongeveer 125 mensen getroffen door een beroerte. Een op de vijf slachtoffers (20%) overleeft een beroerte niet: 25 mensen per dag. Een op de drie slachtoffers (33%) die een beroerte heeft overleefd, kan na ontslag uit het ziekenhuis niet meer zelfstandig leven en heeft hulp nodig bij dagelijkse activiteiten. In Nederland leven op dit moment meer dan 175.000 personen met de gevolgen van een hersenbloeding of herseninfarct: ongeveer 91.000 mannen en 84.000 vrouwen.

7. Wat zijn risicofactoren?

Persoonsgebonden en leefstijl

• Hoge bloeddruk
• Roken (ook meeroken)
• Diabetes mellitus (suikerziekte)
• Boezemfibrilleren (een hartritmestoornis)
• Overgewicht
• Te weinig lichaamsbeweging
• Verhoogd cholesterol

Niet beïnvloedbaar

• Leeftijd
• Erfelijkheid: hart- en vaatziekten bij vader, moeder, broer of zus voor het 65e levensjaar.
• Een eerdere beroerte of hartinfarct

Mannen en vrouwen hebben dezelfde kans om tijdens het hele leven een beroerte te krijgen
(= absolute life-time risico). Op 55-jarige leeftijd is deze kans ongeveer 20%.

8. Hoe snel moet behandeling plaatsvinden? De geluiden hierover verschillen

Elk minuut dat de hersenen geen zuurstof krijgen, sterven er cellen. Het is noodzakelijk dat de behandeling van een herseninfarct zo snel mogelijk start. Hoe eerder de behandeling kan starten, hoe beter het resultaat. De trombolysebehandeling kan starten tot 4,5 uur na het ontstaan van een beroerte. Een intra arteriële behandeling waarbij het stolsel in het bloedvat van binnenuit verwijderd wordt moet binnen 6 uur plaatsvinden na de eerste verschijnselen.

9. Wat gebeurt er als je niets doet?

Mensen kunnen door een beroerte sterven of ernstig invalide worden. De mate van een beperking door een beroerte wordt bepaald door de locatie waar de beroerte heeft plaatsgevonden. Als een groot bloedvat is afgesloten dan zijn er veel hersengebieden aangedaan met als resultaat ernstige invalidatie of sterfte. Wordt een van de kleine bloedvaatjes afgesloten dan zijn de beperkingen minder.

10. Wat is de grootste misvatting over een beroerte?

Grootste misvatting: mensen wachten en denken dat het overgaat. Hierdoor treedt enorme vertraging op in het starten van de behandeling. Acute behandeling van beroerte (met name herseninfarct) zorgt ervoor dat hersenschade zo veel mogelijk wordt voorkomen. Daardoor kunnen mensen een goede kwaliteit van leven behouden.

11. Hoe ziet het behandelplan er uit?

Zie ook: https://www.hartstichting.nl/behandelingen/beroerte

12. Waarom doet de Hartstichting dit?

We willen ervoor zorgen dat mensen de drie meest voorkomende signalen van een beroerte herkennen en direct 112 bellen. Zo komen mensen eerder in het ziekenhuis bij de spoedeisende hulp terecht en kunnen we hersenbeschadiging zo veel mogelijk voorkomen. Zo blijven mensen een goede kwaliteit van leven behouden.

Onderzoek naar beroerte krijgt topprioriteit bij de Hartstichting. Mensen met een beroerte moeten zo snel mogelijk de beste behandeling krijgen. Daarom financieren wij onderzoek naar nieuwe, acute behandeling van beroerte. Zie ook: https://www.hartstichting.nl/onderzoek/beroerte

Getty Images

Dossier

Lees alles over de (werking van de) hersenen in ons uitgebreide Plus-dossier.