Elke week krijgen in ons land ruim driehonderd mensen buiten het ziekenhuis een hartstilstand. Die overlevingskans is het grootst als iemand binnen zes minuten wordt gereanimeerd en een elektrische schok krijgt van een AED (Automatische Externe Defibrillator). Zo’n schok herstelt het hartritme na een hartstilstand. Hoe ga je te werk met zo'n apparaat?
Op dit moment zijn ongeveer 23 duizend AED’s in Nederland aangemeld bij het reanimatieoproepsysteem van HartslagNu. Het is belangrijk dat een AED is aangemeld omdat HartslagNU verbonden is met 112, weet waar de AED’s hangen en onmiddellijk burgerhulpverleners in de buurt kan oproepen om te helpen. In het gunstigste geval is er zo iemand bij je. Maar wat moet je doen als die er (nog) niet is?
Plat op de rug
Kijk om te beginnen of het slachtoffer bij bewustzijn is. Is dat niet zo, leg hem of haar dan plat op de rug op een harde, droge ondergrond. Bel daarna 112 en volg de instructies van de meldkamer-medewerker op. Die zal een ambulance sturen. Controleer of het slachtoffer ademhaalt en laat iemand de dichtstbijzijnde AED halen. Kijk of het slachtoffer een niet-reanimerenpenning draagt of een niet-reanimerentatoeage onder de keel of op de borst heeft. Zie je die niet, begin dan met 30 borstcompressies in een tempo van 100-120 keer per minuut. De 112-medewerker legt uit hoe dat moet. Let op: beadem het slachtoffer in coronatijd niet!
Elektroden aanbrengen
Als de AED er is, dien dan zo snel mogelijk een schok toe. Is iemand bewusteloos maar doet het hart het gewoon goed, dan ‘weet’ het AED-apparaat dat een schok niet nodig is. Ontbloot snel de borstkas, zo nodig met een kledingschaar (die zit bij de AED). Maak de borstkas droog als die nat of bezweet is en verwijder eventuele haren op de borstkas met een scheermesje (zit ook bij de AED) voor een betere geleiding. Start de AED door het deksel te openen of door op de aan-uit knop te drukken. Volg de instructies van de AED op. Haal de elektrodestickers uit de verpakking en plak de twee elektrodes met de geleidende gel op de borstkas. Plak ze niet op een pacemaker, tepel, sleutel- of borstbeen of sieraden (zoals piercings) en breng ze meteen op de juiste plek aan; voor een tweede keer blijft er niet genoeg gel over.
Houd afstand
De AED analyseert het hartritme om te bepalen of een schok nodig is. Houd wat afstand van het slachtoffer, zo krijg je zelf geen schok en is een goede analyse mogelijk. Is een schok nodig, druk dan op de schokknop. Een volautomatische AED dient zelf de schok toe. Begin daarna weer met de borstcompressies. Na twee minuten volgt een nieuwe AED-analyse en mogelijk een tweede schok. Hervat daarna de reanimatie. Volg de instructies van de AED op totdat de ambulancemedewerkers het van je overnemen.
Na afloop
Tijdens corona: desinfecteer handen en polsen bij de ambulance of elders nadat de reanimatie van je is overgenomen. Het slachtoffer wordt meegenomen en je hoort in verband met diens privacy niet hoe het verder met hem gaat. Heb je nazorg nodig, praat dan met naasten of maak een afspraak met je huisarts.
Dit artikel staat in de nieuwe themagids van Plus Magazine over het hart. Hierin leest u alles over het hebben en houden van een gezond hart. Bestel de gids hier voor slechts €9,95. Met gratis verzending!
