In Nederland loopt de drinkwaterkwaliteit gevaar doordat boeren nog altijd volop landbouwgif gebruiken. Beloftes van het kabinet om het gebruik van chemische bestrijdingsmiddelen terug te dringen, worden niet waargemaakt.
Dat staat in een rapport van het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Het kabinet legde in 2013 een nota vast waarin stond dat boeren minder vaak landbouwgif zouden gebruiken en dat de drinkwaterkwaliteit zou verbeteren. Maar van beide doelen blijkt vooralsnog weinig terechtgekomen.
Bij drinkwaterwinning worden nog te vaak grote hoeveelheden gifstoffen in het grond- en oppervlaktewater aangetroffen, meldt het PBL. Het kabinet wilde dat deze normoverschrijving tussen 2013 en 2018 zou halveren, maar waar kunnen maken. In 2018 was er zelfs weer sprake van een lichte stijging.
Glyfosaat
De grote boosdoener in dit verhaal is glyfosaat. Deze onkruidverdelger, waarvan Roundup de bekendste merknaam is, wordt door veel akkerbouwers gebruikt. Zij spuiten het middel op hun land, met gele akkers en weilanden tot gevolg. Omdat het landbouwgif kankerverwekkend zou zijn, lopen er in Amerika tienduizenden rechtszaken tegen verkoper Bayer-Monsanto.
“Uit metingen blijkt dat glyfosaat nog steeds de belangrijkste probleemstof voor de drinkwaterwinning is”, zegt PBL-onderzoeker Aaldrik Tiktak. Het gebruik van glyfosaat is volgens het PBL ‘oneigenlijk’, omdat er alternatieven voor zijn. Regeringspartij D66 dringt aan op een gedeeltelijk verbod op het gif, maar dat wil het kabinet nog niet.
Niet alleen burgers maken zich zorgen, boeren ook. “Zij zien hun gereedschapskist aan middelen bedreigd”, zei minister Carola Schouten van Landbouw tijdens een debat. Schouten wil het gebruik van glyfosaat wel terugdringen, maar volgens haar gaat een verbod te ver. Eind 2017 besloot de Europese Unie om glyfosaat vijf jaar langer toe te staan.
Bijen
Het landbouwgif is een stuk goedkoper dan alternatieve middelen. “Boeren geven aan dat gewasbeschermingsmiddelen vaak beter werken dan alternatieven waarbij geen gif wordt gebruikt”, zegt Tiktak.
Vermoedelijk neemt het aantal bijen en andere vliegende insecten door het landbouwgif ook af. Een probleem daarbij is dat boeren weinig werk maken van het aanleggen van bloemrijke ‘akkerranden’, waarvan er de laatste jaren steeds meer zijn verdwenen. Er moet meer subsidie voor worden vrijgemaakt volgens het PBL.
- Algemeen Dagblad