Van enorme zwelling tot shock
Bijna iedereen is wel eens geprikt door een insect en weet dat dat vervelend kan zijn. De jeuk, zwelling en pijn gaan echter vanzelf weer over. Bij een allergische reactie is dit echter niet altijd het geval en kun je er flink ziek van worden. Soms is snel medische hulp zoeken zelfs noodzakelijk.
Niet iedereen reageert hetzelfde op een insectenbeet. De meest voorkomende klachten zijn pijn, roodheid, zwelling en jeuk, maar bij de ene persoon zijn de klachten erger dan bij de ander. Soms is de reactie dermate heftig dat er een blaasje of blaar ontstaat.
Overgevoeligheid
Het kan ook gebeuren dat het gestoken of gebeten lichaamsdeel enorm opzwelt. Artsen noemen dit een ‘large local’: een heftige lokale reactie. Zo’n zwelling kan ook gepaard gaan met misselijkheid, gevoelens van algehele malaise, hoofdpijn en vermoeidheid. Soms kunnen die symptomen wel een week aanhouden.
Een flinke zwelling na een insectenbeet kan lastig zijn, maar is niet alarmerend. Behandeling gebeurt meestal met NSAID’s, corticosteroïden of anti-allergiemedicatie (antihistamine). Zolang de klachten zich beperken tot het gebied rondom de beet, is er over het algemeen geen reden tot zorg.
Allergische reactie
Een allergie gaat echter nog een stapje verder. Een op de honderd mensen in Nederland heeft een wespenallergie. Elk jaar sterven vijf tot tien mensen aan de gevolgen van zo’n allergie. Ook voor bijen en hommels kun je een allergie ontwikkelen, maar dat komt minder vaak voor omdat zij minder steken.
Een allergie kan zich namelijk pas ontwikkelen als je al een keer gestoken bent. Op dat moment worden er antistoffen in het lichaam aangemaakt. Bij elke volgende steek is er dan een kans van ongeveer 50 procent op een allergische reactie. Belangrijke signalen zijn rode uitslag, zwelling en jeuk over het hele lichaam, benauwdheid, lichtheid in het hoofd en braken. De klachten treden meestal binnen 15 tot 30 minuten na de steek op.
In shock
In het ergste geval kun je in een anafylactische shock raken. Je bloeddruk daalt waardoor je kunt flauwvallen of zelfs in coma kunt raken. Als je een ernstige reactie op een insectenbeet vermoed, kun je het beste direct een arts inschakelen. Sommige mensen die weten dat ze een allergie hebben dragen een auto-injectiepen met adrenaline bij zich. Adrenaline kan de bloeddruk na een steek tijdelijk weer verhogen. Ook na zo’n injectie moet je direct contact zoeken met een arts.
Mensen met een zo’n allergie kunnen baat hebben bij immunotherapie (ook wel desensibilisatie genoemd). Dat is een behandeling waarbij patiënten ongevoelig (immuun) worden gemaakt voor wespengif door hun lichaam er langzaam aan te laten wennen.
Naar de huisarts
Een (allergische) reactie op een insectenbeet kan behoorlijk ernstige gevolgen hebben, dus neem in onderstaande gevallen direct contact op met de huisarts:
- Als je in de mond, tong of keel gestoken bent.
- Als je gestoken wordt terwijl je overgevoelig bent voor insectensteken of er eerder flink ziek van bent geweest.
- Als je direct na de steek last krijgt van benauwdheid.
- Als je direct na de steek uitslag of zwellingen krijgt op een andere plaats dan waar je gestoken bent, bijvoorbeeld op je oogleden of lippen.
Ook als je na een steek jeuk over je hele lichaam krijgt, is het verstandig om contact te zoeken met je arts.
- Nederlands Huisartsen Genootschap
- Nederlands Tijdschrift voor Allergie en Astma