Mensen die na de pensioensgerechtigde leeftijd nog doorwerken kunnen voor een nare verrassing komen te staan. U moet wellicht meer belasting afdragen dan u verwachtte.
Dit artikel stamt uit 2009 en de inhoud kan verouderd zijn. Lees nieuwe informatie over belastingen op www.plusonline.nl/belastingspecial
Wim Lanser (68) kreeg vorig jaar voor het eerst een blauwe envelop waar hij van opkeek. Hij werkte jarenlang bij de brandweer. Eenmaal ‘in ruste’ wisten familie en vrienden hem nog weleens te vinden voor kluswerk. Maar hij miste het contact met collega’s en in vrijwilligerswerk kon hij niet echt zijn ei kwijt. Voor hem een reden om zich in te schrijven bij een 65-plus uitzendbureau.
Het bureau komt snel met wat kluswerk bij een hoveniersbedrijf op de proppen. Het klikt, dus Lanser besluit het werk twee dagen in de week te gaan doen. Hij doet van alles, voor een uurloon van zo’n €11. Maar waar het hem om te doen is, daar ontbreekt het aan: collega’s. “Meestal stond ik alleen te klussen. Een enkele keer kon ik mee met een opdracht, maar dat duurde nooit lang.”
Teleurstellingen in een blauwe envelop
De grootste tegenvaller komt echter in de vorm van een blauwe envelop. Over 2006 moest Lanser tot zijn grote schrik ruim €2000 terugbetalen. En over 2007 gaat het om bijna €4000. “Over het geld dat ik bij het uitzendbureau verdiende, moest ik natuurlijk belasting betalen. Maar daar hebben ze blijkbaar niet genoeg ingehouden door geen rekening te houden met mijn pensioen. Een beetje vreemd voor een 65-plus uitzendbureau. Ze hadden me bij de inschrijving natuurlijk moeten wijzen op de fiscale gevolgen.” Navraag bij het bureau, de Belastingdienst én deskundigen biedt geen soelaas: Lanser moet betalen.
“Het is erg zuur om er zo achter te komen dat ik heel hard heb gewerkt voor uiteindelijk een euro of vijf per uur. Ik raad iedere ‘doorwerker’ daarom aan om goed op te letten, want de AOW, het pensioen en het salaris worden een optelsom die nadelig kan uitpakken voor de belasting. Want voor je het weet, zit je in een hoger tarief en krijg je achteraf de rekening gepresenteerd.”
Meningen over belasting
Uit onderzoek van Plus Magazine onder 1200 belastingbetalers blijkt dat er gemiddeld voor drie van de vier burgers goed nieuws in een blauwe envelop zit. Vaak gaat het dan om een meevaller van een paar honderd euro. Uit het door TNS NIPO uitgevoerde onderzoek blijkt ook dat 65-plussers veel vaker een tegenvaller te verduren krijgen dan 65-minners. Bij de 18 tot 25-jarigen is 8 procent de pineut, bij 65-plussers is dat 32 procent. Hoe kan het toch dat juist deze groep, die er in inkomen vaak op achteruit gaat, alsnog een aanslag met een naheffing in de bus krijgt?
“Dat is voor een deel te verklaren door het zogeheten cumulatieve inkomen”, stelt Nico van Scheijndel, financieel deskundige van de Plus Telefoon. Hij krijgt met enige regelmaat vragen van geschrokken Pluslezers die met een onverwachte aanslag in de hand de Plus Telefoon bellen voor advies. “Het inkomen bestaat tot 65 jaar vaak uit één salaris, waarvan de werkgever de belastingen en premies inhoudt. Dat werkt goed en overzichtelijk. De problemen komen op het moment dat iemand stopt met werken en het inkomen verandert.
In plaats van één salaris ontstaan er verschillende geldstromen: AOW, een aanvullend werkgeverspensioen en soms nog een lijfrente. Hierover moet het een en ander worden afgedragen, maar niet alle instanties weten precies hoeveel. Soms wordt daarom niet genoeg ingehouden – of helemaal niets – en dat betekent dat de fiscus achteraf met een aanslag de boel rechtzet.”
Belastingheffingen achteraf
Zo kan het dus gebeuren dat iemand die ervoor kiest om na zijn 65ste door te werken, na een jaar een stevige belastingaanslag ontvangt. In 2009 is dat met dank aan de ‘doorwerkbonus’ iets minder (voor 65-plussers bedraagt deze belastingkorting maximaal €918), maar over een flink deel moet toch belasting worden betaald.
Ymi Knaap, de coördinator van de FNV Belastingservice, waarschuwt alvast voor teleurstellingen. Samen met zo’n 6000 vrijwilligers verzorgt zij de aangifte van 280.000 vakbondsleden. “In 2008 is de regeling voor de buitengewone uitgaven zoals ziektekosten behoorlijk uitgekleed. Voor miljoenen mensen, waaronder veel ouderen, leverde dat over 2007 nog een aftrekpost op, maar dat is nu een stuk lastiger.”
Knaap verwacht dat daardoor mensen die vorig jaar nog geld terugkregen, dit jaar buiten de boot vallen. En het effect van deze versobering werkt verder door. “Voor het vaststellen van de huur- en zorgtoeslag werkt de Belastingdienst met een zogeheten ‘toetsings-inkomen’ (het totaal van de bruto jaarinkomsten). Door het wegvallen van een aftrekpost, kan dit inkomen hoger worden en dat kan er weer toe leiden dat je minder of zelfs geen recht meer hebt op toeslagen. De Belastingdienst houdt daar echter nog geen rekening mee en schat het inkomen voor 2009 op basis van de oude gegevens. Dat zou er toe kunnen leiden dat veel mensen later alsnog toeslagen moeten terugbetalen.”
Knaap raadt daarom iedereen aan die een toeslag krijgt, wijzigingen zo snel mogelijk door te geven aan de Belastingdienst. “Het allerslechtste wat je kunt doen, is je kop in het zand steken, want die blauwe envelop verdwijnt niet vanzelf.”
Wijzigingen doorgeven kan onder meer via de website www.toeslagen.nl. Wijzigingsformulieren zijn ook aan te vragen via de Belastingtelefoon, tel. 0800-0543.
Een vervelende rekenfout
Rob Meeuwissen (68) heeft jarenlang als financieel econoom voor de gemeente Rotterdam gewerkt, dus hij heeft niet zoveel moeite met cijfertjes. Toch gaat het ook bij hem mis vanaf het moment dat hij 65 jaar wordt. Hij ontvangt in 2006 een brief van de fiscus waarin zijn ‘inkomensafhankelijke bijdrage voor de zorgverzekeringswet’ wordt vastgesteld. Goed nieuws, want hij krijgt €724 terug.
In de brief staat tevens dat Meeuwissen geen bezwaar kan maken tegen deze vaststelling. “Ik was dat ook niet van plan, want je gaat er vanuit dat ze het goed doen”, zegt Meeuwissen. Helaas gaat het toch fout, want bij de schatting is de fiscus nog uitgegaan van het hogere salaris over 2005 in plaats van het veel lagere AOW en pensioen.
Dik twee jaar later volgt daarom een correctie. Of Meeuwissen bijna €700 wil terugstorten. Dat schrijven schiet bij Meeuwissen in het verkeerde keelgat. “Ze hebben overduidelijk een fout gemaakt bij het vaststellen van de bijdrage en dan krijg je twee jaar later een tamelijk arrogante brief of je het weer wilt terugstorten. Een excuus lijkt me meer op zijn plaats. Want over 2007 is waarschijnlijk dezelfde fout gemaakt.”
Dat excuus komt niet. In plaats daarvan benadrukt de fiscus dat Meeuwissen moet terugbetalen, omdat er anders aanmaningskosten in rekening worden gebracht. “Zij zitten er 100 procent naast, ik wijs ze daarop en dan krijg je dit!” Meeuwissen realiseert zich dat hij moet terugbetalen. “Het gaat me ook meer om de toon. Als ze me een brief hadden gestuurd waarin ze toegeven dat ze een fout hebben gemaakt en hun excuses aanbieden, zou ik er veel minder moeite mee hebben. Nu vraag ik me vooral af of er niet nog veel meer mensen de dupe zijn van deze misrekeningen voor de inkomensafhankelijke bijdrage.”
Zo voorkomt u een belasting-tegenvaller
- Wijzigt uw inkomen of gezinssituatie? Neem dan de tijd om de fiscale gevolgen te overzien en geef wijzigingen zo snel mogelijk door.
- Krijgt u geld terug? Zet het even opzij totdat u een definitieve aanslag hebt ontvangen.
- Controleer! De fiscus maakt ook fouten, ga er dus niet vanuit dat het ‘wel klopt’ en meld fouten zo snel mogelijk.
- Blijkt uit uw aangifte dat u moet bijbetalen? U kunt de betaling nog even uitstellen door zo laat mogelijk aangifte te doen.
- Werkt u door na uw pensioen? Overleg met de werkgever of en hoeveel belasting er wordt ingehouden. Zet desnoods een deel van het salaris apart.