Wettelijk erfrecht: kinderen ontvangen nog niets, toch erfbelasting verschuldigd

Getty Images

Begin dit jaar is mijn man op 71 -jarige leeftijd overleden. Mijn man en ik waren even oud. Wij hebben geen testament, en ik heb begrepen dat ik nu alles erf en mijn twee dochters pas erven als ik ook ben overleden. De erfenis van mijn man bedraagt ongeveer €300.000. Dit is ruim onder mijn vrijstelling voor de erfbelasting. Klopt het dat ik nu geen aangiftebiljet voor de erfbelasting hoef aan te vragen; ik ben immers niets verschuldigd.

Wat u schrijft is niet helemaal juist. Omdat er geen testament is, is het wettelijk erfrecht van toepassing. Dit houdt echter niet in dat u als langstlevende alles erft. In dat geval zijn namelijk u en uw kinderen alle drie voor een gelijk deel erfgenaam van de erfenis van uw man. Wat u waarschijnlijk bedoelt is dat uw kinderen hun erfdeel nog niet ontvangen en u als langstlevende hier de beschikking over heeft zolang u leeft. Uitgaande van de €300.000 die u noemt, erven uw kinderen dus – net als u - elk €100.000. Voor dit bedrag krijgen zij een vordering op u. De belastingdienst betrekt deze vorderingen van de kinderen bij het vaststellen van de verschuldigde erfbelasting.

Doordat u de beschikking houdt over hun erfdelen, stelt de belastingdienst zich op het standpunt dat de vorderingen van de kinderen voor de erfbelasting moeten worden gewaardeerd op dezelfde manier als dat gebeurt bij vruchtgebruik. De kinderen erven voor de erfbelasting €100.000 min de waarde van dit vruchtgebruik.

Dit betekent in uw geval €100.000 min 6% van €100.000 euro vermenigvuldigd met een factor 7 (aangezien u 71 jaar bent); het erfdeel bedraagt per kind €100.000 - €42.000 = €58.000. Omdat de vrijstelling voor de erfbelasting voor kinderen slechts € 20.209 (2017) bedraagt zijn uw kinderen hierover erfbelasting verschuldigd. Uw erfdeel (incl. het berekende “vruchtgebruik”) valt onder de vrijstelling. Uw kinderen moeten in deze situatie echter wel aangifte doen voor de erfbelasting. De wet (en meestal ook het testament) bepaalt dat u als langstlevende deze erfbelasting moet betalen voor de kinderen. Dit vermindert wel de schuld die u heeft aan hen.

Getty Images
Nicole Goud is fiscalist en jurist met jarenlange ervaring in m.n. de belastingadvieswereld (sinds 1987). Tot voor kort was zij werkzaam bij een opleidingsbedrijf voor financiële dienstverlening waar zij lesmateriaal schreef  en ontwikkelde voor o.a. banken, verzekeringsmaatschappijen, accountants en financiële planners op juridisch en fiscaal gebied. Sinds kort is zij eigenaar van Akto, uw erfcoach en meer (www.akto.nu).
Auteur