‘’In het testament van mijn vader staat dat de langstlevende alles erft en dat mijn broer en ik een vordering op onze moeder krijgen. Ook staat er in het testament dat de rente nul procent is, maar dat we ook mogen kiezen voor een rente die op maximaal 6 is procent samengesteld. Mijn moeder is 71 jaar; wat is wijsheid?’’
Wettelijke verdeling en rentebepaling
Uw ouders hebben elkaar volgens de wettelijke verdeling nagelaten. Volgens de wettelijke verdeling erft de langstlevende partner alles en krijgen de kinderen een vordering op de langstlevende ouder.
De rentebepaling in het testament van uw vader is een interessante. Uw vader heeft namelijk met deze rentebepaling een zogenoemd ‘estateplanningsinstrument’ meegegeven. Kiezen uw moeder en u en uw broer voor nul procent rente, dan berekent de fiscus de verkrijging van uw moeder als een fictief vruchtgebruik en is de verschuldigde erfbelasting op dit moment lager dan wanneer er wel rente over de erfenis/vordering verschuldigd is. De erfbelasting is lager omdat u als erfgenamen nog niet over de erfenis kan beschikken, maar er ook geen vergoeding over krijgt waardoor de waarde in de loop der tijd door bijvoorbeeld inflatie afneemt. Spreekt u met elkaar af dat de rente hoger is, bijvoorbeeld de maximale 6 procent samengestelde rente, dan krijgt u wel een vergoeding en rekent de fiscus graag de maximale erfbelasting met u af.
Cijfers
Een vergelijking in cijfers: erft u € 50.000,- per kindsdeel en krijgt u geen rente, dan is de erfbelasting naar verwachting ongeveer € 840,-. Bij een rente van 6 procent samengesteld, bedraagt de verschuldigde erfbelasting per kind: € 2.938,-.
Het voor- of nadeel ligt in de toekomst. Omdat bij nul procent rente de vordering op moeder gelijk blijft in de loop der tijd, is de nalatenschap van moeder bij haar overlijden groter dan wanneer er wel rente (bijvoorbeeld 6 procent samengesteld) zou zijn vergoed en opgeteld bij de vordering. In cijfers: moeder erft van haar man net als de kinderen € 50.000,- en heeft dan in totaal zelf een vermogen (€ 300.000,- min twee maal € 50.000,-) van € 200.000,-. U en uw broer erven van het vermogen van moeder ieder de helft en gaan dan ieder € 7.940,- aan erfbelasting betalen. Leeft uw moeder nog tien jaar na het overlijden van haar man, dan is de vordering van € 50.000,- door de rente met € 39.500,- toegenomen tot € 89.500,-. Moeder laat nu na € 300.000,- – 2 x € 89.500,- = € 121.000,-. Ieder kind erft van moeder dus € 60.500,- waarover € 4.000,- erfbelasting is verschuldigd. In totaal is bij nul procent rente in totaal € 8.680,- erfbelasting betaald. In het voorbeeld met de rente van zes procent samengesteld is in totaal € 6.938,- aan erfbelasting betaald, € 1.740,- minder.
Uw besluit
Om te weten welke rente u moet afspreken moet u dus inschatten hoe oud moeder wordt en wat naar verwachting nu het meest gunstig is: nu minder erfbelasting betalen of later na het overlijden van moeder. Welk besluit u ook neemt, u moet het besluit nemen voordat u aangifte erfbelasting doet. Ik raad u bovendien aan om, als u voor een rente kiest, dit besluit notarieel te laten vastleggen.
7 oktober 2019
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur voor onder andere de Plustelefoon. Daarnaast houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als Register Executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus magazine.
