Vraag van de week
Tijdens een verjaardag pochte mijn zwager over zijn testament waarmee hij nu geen erfbelasting verschuldigd is. Hij had het over een tweetrapsmaking. Is het werkelijk mogelijk om zo erfbelasting te voorkomen?
Ja en nee. Het is met een tweetrapsmaking mogelijk om bij het overlijden van de eerste van een (echt)paar de erfbelasting te voorkomen. Maar die maatregel is slechts tijdelijk, na het overlijden van de langstlevende is alsnog en vaak meer erfbelasting verschuldigd over de erfenis van de eerst overleden ouder. Dat werkt als volgt:
In het testament van uw zwager hebben hij en zijn vrouw waarschijnlijk laten opnemen dat de kinderen tijdelijk onterfd worden ten gunste van de langstlevende. De kinderen erven dus nog niets, maar zijn wel verwachter. Vanwege de tweetrap in het testament komt hun erfenis pas vrij als de langstlevende partner overlijdt. Erft de langstlevende partner door de ‘onterving’ minder dan de vrijstelling voor partners (€ 643.164 in 2018) dan is op dat moment over de nalatenschap van de eerst overleden partner geen erfbelasting verschuldigd. Tot zover heeft uw zwager gelijk.
Na het overlijden van de langstlevende partner ontvangen de verwachters als tweede trap alsnog hun erfdeel van de eerst overleden ouder. De ontvangers van die tweede trap, de kinderen bijvoorbeeld, zijn vervolgens over die erfenis in tweede instantie erfbelasting verschuldigd. Zij kunnen voor die erfenis in tweede instantie gebruik maken van hun vrijstelling erfbelasting (€ 20.371), maar omdat ze de erfenis van de eerst overledene nu geheel uitgekeerd krijgen, is het bedrag dat zij meer krijgen dan de vrijstelling direct en volledig belast met erfbelasting. Omdat nu geen gebruik gemaakt kan worden van geheel of gedeeltelijk (fictief) vruchtgebruik, betalen ze vaak meer erfbelasting dan wanneer ze direct van de eerst overleden ouder hadden geërfd.
Naast erfbelasting over de tweede trap gaan ze ook erfbelasting betalen over de erfenis van de langstlevende partner. Ook nu weer is er recht op een vrijstelling en erfbelasting als ze meer erven dan de vrijstelling.
Schenkt de langstlevende bij leven het vermogen weg, dan is wellicht inderdaad in het geheel geen erfbelasting verschuldigd. Dit is echter niet altijd toegestaan; dit moet blijken uit het testament. Of het de erfgenamen van uw zwager gaat lukken om in het geheel geen erfbelasting te betalen betwijfel ik, want het vraagt meer dan alleen een tweetrapsmaking.
Nico van Scheijndel werkt als juridisch/fiscaal adviseur voor onder andere de Plustelefoon. Daarnaast houdt hij zich met name bezig met de afwikkeling van nalatenschappen, als executeur, boedelgevolmachtigde of adviseur vanuit zijn bedrijf Akto, uw erfcoach en meer www.akto.nu. Nico van Scheijndel is medeauteur van de almanak Erven en Schenken van Plus Magazine.
