Brandwonden: eerstegraads tot derdegraads

Wanneer de huid beschadigd wordt door inwerking van warmte, een chemische stof of elektriciteit, spreken we van een brandwond. Jaarlijks melden zo’n 10.000 mensen zich met een brandwond op de spoedeisende hulp. Daarnaast worden er ieder jaar zo’n 870 mensen opgenomen in een brandwondencentrum met ernstig tot zeer ernstig letsel.

Bij ruim 10 procent van de slachtoffers is de verwonding ontstaan door brandbare stoffen zoals bio-ethanol en spiritus; stoffen die veel worden gebruikt om de barbecue aan te steken. Maar ook ongelukken met hete stoom, frituurvet en vuur komen veel voor. Vuurwerk zorgt - samen met explosies - voor 5 procent van het brandwondenletsel. In 26 procent van alle brandwonden betreft het kinderen jonger dan 4 jaar.

Er zijn drie soorten brandwonden:

• eerstegraads
• tweedegraads
• derdegraads

Eerstegraads verbranding

Bij eerstegraads letsel is de huid niet stuk. Daarom wordt er gesproken over een eerstegraads verbranding en niet over een eerstegraads brandwond. Zo’n verbranding ontstaat wanneer u bijvoorbeeld te lang onbeschermd in de zon zit en kan veel pijn doen. U kunt het vergelijken met een ontstekingsreactie. Een eerstegraads verbranding is niet gevaarlijk en meestal binnen 24 uur weer weg. Het is aan te raden de huid te koelen en in te smeren met een ongeparfumeerde bodylotion of aftersun. Zo nodig kunt u een pijnstiller nemen. Als er blaren ontstaan, ook na de tweede dag, doet u er goed aan de huisarts te bellen.

Symptomen eerstegraads verbranding

• de huid is niet stuk
• soms wat opgezwollen huid
• rood of roze verkleurde, droge huid
• prikkelend tot pijnlijk gevoel.

Tweedegraads brandwond

Er wordt onderscheid gemaakt tussen een oppervlakkige tweedegraads brandwond en een diepe tweedegraads brandwond, het verschil is echter moeilijk te zien. Als de huid kapot is of er ontstaan blaren, dan moet u er sowieso mee naar de huisarts. Koelen van de wond, zo’n 10 minuten met lauwwarm water is altijd de eerste stap. De genezing van tweedegraads brandwonden duurt enkele dagen tot vijf weken.

Symptomen oppervlakkige tweedegraads brandwond

• de opperhuid is beschadigd tot in de lederhuid
• glanzende, rozerode huid
• nat
• blaren
• pijnlijk
• voelt soepel

Symptomen diepe tweedegraads brandwond

• de lederhuid is meer aangetast dan bij een oppervlakkige tweedegraads brandwond
• roodwitte kleur
• nat
• blaren
• pijnlijk
• voelt soepel

Derdegraads brandwond

Bij een derdegraads brandwond zijn zowel de opperhuid als de lederhuid volledig beschadigd tot in het onderhuids vetweefsel. Zo’n brandwond doet bijna geen pijn, omdat de zenuwen zijn aangetast. Wel zit er vaak een pijnlijke tweedegraads wond omheen. Bij een derdegraads brandwond moet u altijd een dokter waarschuwen. In de meeste gevallen is er een huidtransplantatie nodig.

Symptomen derdegraads brandwond

• zowel de opperhuid als de lederhuid zijn volledig beschadigd tot in het onderhuids vetweefsel
• wit, beige tot donkerbruin van kleur
• droog, leerachtig
• nauwelijks pijnlijk
• stug

Vierdegraads brandwond?

De Nederlandse Brandwonden Stichting spreekt over drie verschillende graden brandwonden. Sommige deskundigen spreken echter ook nog van een vierdegraads verbranding. Hiervoor wordt ook wel de term verkoling gebruikt. De verbranding is dan zo diep dat zelfs bot en spierweefsel vernietigd zijn. Het uitzicht van de huid is meestal verkoold, gekookt (bleek) of rauw. Meestal zijn vierdegraads brandwonden fataal.

De behandeling van brandwonden

Koelen is de eerste handeling die u verricht bij een brandwond. De verdere behandeling is afhankelijk van de locatie, grootte en diepte van de brandwond. Raadpleeg als u het niet vertrouwt een arts.