In Amerika is er een medicijn geregistreerd tegen covid-19, oftewel coronaziekte. Acteur Tom Hanks geeft zijn bloed voor corona. Gaat dat ons helpen? Een overzicht van de medicijnen die nu worden getest.
De Stichting Werkgroep Antibioticabeleid (afkorting: ‘SWAB’) geeft artsen advies bij de behandeling van infectieziekten, en nu dus ook bij coronaziekte. Deze SWAB heeft alle medicijnen tegen coronaziekte op een rijtje gezet. In het rijtje medicijnen tegen coronaziekte zitten virusremmers, medicijnen die werkten tegen eerdere sars-uitbraken en medicijnen die in een reageerbuis effectief waren tegen het nieuwe coronavirus SARS-cov-2. Zit daar een goed medicijn bij?
Malariamedicijnen vallen tegen
De malariamedicijnen chloroquine en het daarop lijkende hydroxychloroquine waren in reageerbuizen actief tegen het coronavirus. Daarom werden deze middelen tot voor kort aangeraden bij coronaziekte, ook in Nederland. Dat is nu niet meer zo. De belangrijkste redenen: de middelen werken niet of nauwelijks bij covid. Tweede probleem: ze geven ernstige bijwerkingen. Zeker een op de tien mensen krijgt er zelfs ernstige hartproblemen van. Het hartritme raakt van slag. Coronaziekte zelf gaat ook al samen met hartproblemen, dus deze hartproblemen door het medicijn kunnen mensen er niet bij hebben. Hooguit in onderzoeksverband is chloroquine of hydroxychloroquine nog een optie, adviseert de SWAB.
Remdesivir als noodmiddel
Remdesivir is een virusremmer die was ontworpen tegen ebola. Het middel was daar nog niet voor goedgekeurd, het was nog in ontwikkeling als medicijn. In een reageerbuis werkt remdesivir tegen het nieuwe coronavirus. De fabrikant stelde het daarom beschikbaar als noodmiddel voor patiënten. Over dit gebruik als noodmiddel zijn wat cijfers gepubliceerd. Deze cijfers geven een wisselend beeld – de resultaten zijn soms positief, soms teleurstellend. Maar de onderzoeken geven nog lang niet genoeg informatie om conclusies te kunnen trekken. We weten dus niet of remdesivir werkzaam en veilig is bij mensen met coronaziekte. Toch heeft de Amerikaanse FDA besloten het al te registreren met een spoedprocedure. In Europa is deze stap nog niet gezet.
Lopinavir/ritonavir stelt teleur
Deze combinatie van virusremmers wordt bij hiv gebruikt, onder de naam Kaletra. Bij hiv was het medicijn al op zijn retour, omdat het vreselijke diarree geeft en veel wisselwerkingen met andere medicijnen. Bij de vorige sars-uitbraak was Kaletra effectief, als je het vroeg genoeg kreeg. Vandaar dat het ook bij het nieuwe coronavirus getest wordt. Helaas zijn de resultaten teleurstellend. Het werkt vrijwel niet en de patiënten krijgen ernstige diarree, net als de hiv-patiënten, wat ook niet bevorderlijk is voor het herstel.
Immuunsysteem
Naast deze middelen, worden er ook veel medicijnen getest die het immuunsysteem helpen bij het aanpakken van het coronavirus. Antilichamen tegen bepaalde onderdelen van het immuunsysteem, anticytokine therapie, corticosteroïden en interferon om maar wat voorbeelden te noemen. Helaas is daar ook nog geen effectief middel uit de bus gekomen, maar de onderzoeken duren voort.
Andere middelen
Er zijn nog andere virusremmers, zoals ribavarine, dat bekend is als middel tegen hepatitis C. Bij coronaziekte zou je echter zoveel van het middel moeten gebruiken, dat de bijwerkingen de positieve effecten overschaduwen. Datzelfde geldt voor favipiravir en darunavir. Oseltamivir, bekend als griepmedicijn, doet helaas niks met het coronavirus.
De hoge bloeddruk medicijnen zoals ACE-remmers en AT II antagonisten hebben ook geen invloed op het coronavirus, positief noch negatief. Op social media wordt zink soms aangeraden. Maar helaas: de wetenschappelijke literatuur geeft geen ondersteuning hiervoor, aldus de SWAB.
Antilichamen van Tom Hanks
Wie coronaziekte overwint, maakt antilichamen aan tegen het virus. Deze antilichamen kun je 'oogsten' van patiënten die zijn hersteld van het coronavirus. Die antilichamen kunnen als medicijn dienen voor iemand die nog tegen het virus vecht. Althans, dat hopen de dokters, want het is nog niet goed onderzocht. Acteur Tom Hanks en zijn vrouw hebben corona gehad, en doneerden vervolgens hun bloed, zodat wetenschappers er antilichamen uit konden halen. Ook in Nederland wordt met deze therapie geëxperimenteerd. Het heet ook wel 'plasmatherapie'. Het Erasmus MC doet hier nu onderzoek naar. Het Leidse LUMC begint nu ook met een dergelijk onderzoek. Opnieuw dus nog te vroeg om te juichen, maar wel interessant om te volgen.
Overzicht met onderzoeken
En eigenlijk geldt dat voor alle medicijnen die nu bij covid mogelijk effect hebben– alleen in onderzoeksverband kunnen dokters het geven, want nog geen enkel middel heeft zijn werking bewezen. De huisartsenorganisatie NHG is er ook kort over – nee, er is nog geen medicijn tegen coronaziekte. De experimentele behandelingen met medicijnen zijn bedoeld voor mensen die vanwege ernstige coronaziekte in het ziekenhuis liggen. Welke medicijnen worden er daar onderzocht? Dat houdt de Federatie van Medisch Specialisten bij in dit overzicht.
Een vaccin tegen het coronavirus zou nog beter zijn. Hoe ver staat het daarmee? Lees hier hoe het zit.
