5 vragen over nieuwe omikronvariant BA.2
Over een paar weken zal er een nieuwe variant van het coronavirus heersen in Nederland: omikron BA.2. Deze nieuwe variant geven we nog makkelijker aan elkaar door, volgens de eerste cijfers. Wat zijn de gevaren? Lees hier vijf vragen.
1. Wat is ‘BA.2’?
Er zijn heel veel varianten van het coronavirus. Wetenschappers delen alle subtypen in op basis van de genetische informatie van het virus. De subtypen krijgen een code. 'Omikron' heet in wetenschappelijke taal 'B.1.1.529'. Er zijn van 'B.1.1.529' subtypes, waarbij er een 1, 2 of 3 achter wordt geplaatst. En dat wordt weer afgekort naar: BA.1, BA.2 of BA.3. Helemaal nieuw is BA.2 niet, want hij is al een week na de eerste omikron ontdekt in Zuid-Afrika.
2. Waarom krijgt BA.2 geen nieuwe Griekse letter?
De Wereldgezondheidsorganisatie WHO houdt overzicht over de varianten. Als een variant gevaarlijk wordt, is dat een ‘variant of concern’ en dan krijgt hij een Griekse letter. De BA.2 verschilt dus niet zoveel van BA.1 dat er een nieuwe Griekse letter wordt gegeven, volgens de WHO. Maar er gaan ook stemmen op om dat wel te doen, want sommige wetenschappers vinden de verschillen zo groot, dat een eigen letter op zijn plaats is. Er zijn namelijk veel genetische verschillen tussen BA.1 en BA.2.
3. Hoe ver is BA.2 al verspreid?
Groot-Brittannië meldde dat het aantal omikron BA.2 gevallen in zeven dagen verdubbeld was. In Denemarken is BA.2 verantwoordelijk voor 78 procent van de nieuwe besmettingen. In Nederland komt de nieuwe variant nu ook op stoom. Een steekproef in Amsterdam liet zien dat 21 procent van de nieuwe besmettingen met de nieuwe variant BA.2 is. Viroloog Chantal Reusken van het RIVM meldt in NRC dat de variant over een week of twee dominant zal zijn in Nederland, al blijft dit nog een schatting, want er zijn meer metingen nodig.
4. Hoe gevaarlijk is deze nieuwe variant?
We weten nog erg weinig, maar dit zijn de eerste inschattingen:
- De eerste metingen laten zien dat BA.2 besmettelijker is dan BA.1. Deense onderzoekers zien dat BA.1 zorgt voor 29 procent besmettingen binnen een huishouding, en BA.2 voor 39 procent. (Zie ook vraag 5.)
- Volgens andere Deense metingen zorgt de nieuwe variant niet voor meer ziekenhuisopnames dan BA.1.
- Er waren in het begin geluiden dat de PCR-test minder goed is in het herkennen van BA.2, maar dat is weerlegd. De nieuwe variant wordt dus goed herkend door een PCR-corona-test bij de ggd.
5. Werken de vaccins tegen deze variant?
Ten eerste: we weten nog niet hoe de effectiviteit van de vaccins tegen omikron in het algemeen is in Nederland, volgens het laatste bericht van het RIVM hierover. De ziekenhuisopnames die het RIVM bekijkt, waren vooral van mensen die besmet waren met de delta-variant. Het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen meldt overigens dat de vaccins effectief beschermen tegen ernstige ziekte bij besmetting door omikron. Hoe het precies zit met de subtypen moet komende tijd duidelijk worden.
Een eerste onderzoek van de Denen laat al enig licht schijnen op de effectiviteit van de vaccins bij het nieuwe type omikron. De Denen bekeken de besmettingen binnen duizenden huishoudens. Daaruit blijkt dat ongevaccineerden, gevaccineerden en geboosterden allemaal sneller besmet raken met BA.2 dan met BA.1. Ze zien in hun voorlopige resultaten dat ongevaccineerde gezinsleden die het virus mee naar huis brachten, makkelijker huisgenoten besmetten met BA.2 dan voorheen met BA.1. Voor gevaccineerden gold dat niet. Een eerste aanwijzing dat de vaccins beschermen tegen besmetting.
Let op: dit artikel betreft (achtergrond)nieuws en is daarom sinds februari 2022 inhoudelijk niet meer aangepast. Kijk voor actuele ontwikkelingen op de website van het RIVM.
