Feiten en fabels over eieren

Getty Images

Eieren zijn populair onder Nederlanders. Wij eten per persoon zo’n 210 eieren per jaar. Wat weet u eigenlijk over deze lekkernij? Wat is bijvoorbeeld gezonder, bruine eieren of witte? Wij scheiden de fabels van de feiten.

Lees ook:

Bruine eieren zijn gezonder en/of lekkerder dan witte eieren

FABEL
De meeste mensen hebben wel een voorkeur betreft de kleur van hun ei. Een groep denkt dat bruine eieren gezonder of ''natuurlijker'' zijn, terwijl anderen juist het idee hebben dat witte eieren schoner zijn of beter smaken. De eikleur hangt voornamelijk af van het ras van de kip. Witte Leghorn kippen leggen bijvoorbeeld witte eieren, terwijl Plymouth Rocks en Rhode Island Reds kippen bruine eieren leggen. Sommige rassen, zoals Araucana, Ameraucana, Dongxiang en Lushi kippen leggen zelfs blauwe of blauwgroene eieren. Een belangrijke factor is de kleur van de oorlel van de kip. Als die rood zijn, legt de kip bruine eieren; als ze wit zijn, witte eieren.

Het antwoord op de vraag is echter volmondig NEE. Zowel bruine als witte eieren zijn gezond. Een gemiddeld ei bevat veel vitaminen, mineralen en goed opneembare eiwitten, en levert slechts 80 calorieën. Wetenschappers hebben bruine en witte eieren al eerder met elkaar vergeleken. Meerdere onderzoeken hebben aangetoond dat de eikleur géén meetbaar effect heeft op de kwaliteit en samenstelling van het ei. Bovendien bestaat er ook geen aantoonbaar verschil tussen de smaak van bruine en witte eieren.

Toch is deze fabel niet zo gek: bruine eieren in de winkel zijn vaak duurder. Het prijsverschil is ontstaan doordat in het verleden de kippen van bruine eieren grotere (en minder) eieren legden dan kippen van de witte eieren. De bruine eieren waren daarom duurder ter compensatie. Vandaag de dag zijn de productiekosten voor bruine en witte eieren bijna hetzelfde, maar bruine eieren zijn gemiddeld nog altijd duurder. Dit kan komen doordat speciale eieren zoals scharreleieren of biologische eieren vaker bruin zijn dan wit.

Eieren zijn per definitie slecht voor je cholesterol

FABEL
Het idee dat eieren eten slecht is voor je cholesterolgehalte, is niet juist. Zoals bij veel voedingsmiddelen geld: overdaad schaadt. Zolang je niet meer dan 300 mg cholesterol per dag binnen krijgt en weinig andere producten met verzadigde vetten consumeert, zit je goed. Bij een ei is het wit vrij van cholesterol, de eidooier bevat wel 200 mg. Je kunt volgens het Voedingscentrum dus zonder problemen drie eieren per week eten. Wil je iedere dag een eitje, dan moet je er voor zorgen dat je zo min mogelijk andere producten eet waar veel cholesterol in zit. Dat zijn bijvoorbeeld vette vleeswaren en kazen, boter en margarines die hard worden in de koelkast, zoete snacks en tussendoortjes.

Witte eieren zijn beter voor het milieu

FEIT
Witte eieren zijn duurzamer dan bruine. Dit komt door de kippen die de witte eieren leggen. Die eten minder voer, leven langer en leggen ook nog eens meer eieren dan kippen die de bruine eieren leggen. Er is dus minder grondstof en transport nodig voor deze kippen en dat is dan weer beter voor het milieu. Waarom willen Nederlanders dan vaak toch liever bruine eieren? Dat komt vooral door het imago van witte eieren. Door veel Nederlanders wordt de witte kleur geassocieerd met eieren die uit een legbatterij komen. Die bestaan overigens al lang niet meer. Ook zijn de witte eieren een stuk goedkoper en worden ze in veel supermarkten onderin het schap verkocht. Hierdoor zien mensen ze ten onrechte als kwalitatief minderwaardig.

Er zit vaker bloed in bruine eieren

FEIT
Een hen doet er ongeveer 25 uur over om een ei te leggen. Een eicel rijpt in zeven tot tien dagen tot dooier. Deze wordt afgestoten door de eierstok en komt terecht in de eileider. Als er in de eileider een haarvat of adertje springt, krijgt het ei een bloedvlek.

Zo’n rood vlekje vind je in ongeveer een half procent van de supermarkteieren. Eieren met zichtbare bloedvlekken worden doorgaans afgekeurd tijdens het doorlichten (‘schouwen’) van de eieren, bij het eierpakstation. Dat is ook de reden dat je ze in bruine eieren vaker tegenkomt; de witte eieren met een bloedvlekje zijn er bij de keuring meestal al uitgepikt, bij een bruin ei is het bloed simpelweg moeilijker te zien.

Producenten doen expres veertjes in dozen eieren om de consument te foppen

FABEL
Soms vind je een veer in een doos eieren. Daardoor wekt men expres de suggestie dat eieren écht direct van de kip komen en niet uit een fabriek, zo luidt de populaire theorie. Maar het is niet waar. "Ja, ik ken dit verhaal ook.", zegt Hilko Ellen. Hij is expert pluimvee van de Wageningen Universiteit en komt het veertje ook geregeld tegen. Opvallend, want in het inpakproces van de eieren wordt vuiligheid van de eieren gehaald. Daar zijn zelfs strenge normen voor. "De consument wil een schoon ei." Maar is het dan bewust gedaan, dat ene veertje? Ellen denkt van niet. De weg van het versgelegde ei tot aan de supermarkt is volledig machinaal, legt hij uit. "Als u een doosje eieren koopt, bent u de eerste persoon die het ei aanraakt."

Petro Boon van pakstation Gebroeders van Beek (een van de grotere bedrijven in Nederland waar eieren worden verpakt) is het daarmee eens. "In mijn beleving is het puur een broodje aap." Hij noemt het zelfs een lachwekkend verhaal. Met de hand in iedere doos een veertje stoppen is veel te duur qua manuren. Zeker ten opzichte van wat een ei kost.

Mannen eten meer eieren dan vrouwen

FEIT
Mannen eten met 14 gram per dag net iets meer ei eten dan vrouwen (12 gram per dag). We eten gemiddeld op 1,7 dagen per week ei en volwassenen eten meer ei (14 gram per dag) dan kinderen (9 gram per dag). Hoogopgeleide volwassenen eten vrijwel evenveel eieren als laagopgeleide volwassenen (15 gram per dag) en hetzelfde geldt voor hun kinderen. Het maakt niet uit of je in het westen of het zuiden van het land woont en ook niet of je uit een dorp komt of juist in een stad woont. In alle regeio’s worden vrijwel evenveel eieren gegeten. En inwoners van sterk stedelijke gebieden eten vrijwel evenveel eieren als inwoners van niet-stedelijke gebieden.

Eieren van oudere kippen zijn breekbaarder

FEIT
De dikte van de schaal heeft voornamelijk te maken met de leeftijd van de hen. Naarmate de hen ouder wordt, wordt het ei dat ze legt groter. Dezelfde hoeveelheid schaal die een kleiner ei bedekt, moet dan een groter ei bedekken, waardoor de schaal dunner wordt. De sterkte van de eierschaal wordt daarnaast ook beïnvloed door de vitaminen en mineralen in het voer van de hen, met name calcium, fosfor, mangaan en vitamine D. Als het voer bijvoorbeeld niet genoeg calcium bevat, zal de hen een ei leggen met een dunne of zachte schaal, of zelfs een ei dat helemaal geen schaal heeft.

Je kunt de eierdooier beter niet eten

FABEL
Ooit is de hardnekkige fabel de wereld in geholpen dat de eidooier (het geel) het meest ongezonde deel van het ei is. Daardoor veel mensen de eidooier weg en eten alleen het eiwit of kopen kant-en-klaar eiwit in de supermarkt. De eidooier is juist het gezondste deel van het ei, want deze barst van de vitamines, antioxidanten en gezonde vetzuren. Het eiwit alleen bevat in tegenstelling tot de eidooier maar weinig goede voedingsstoffen, en zelfs het eiwitgehalte is niet zo krachtig zonder de aanwezigheid van de eidooier die het aminozuurgehalte in het ei uitbalanceert. Gewoon lekker opeten dus.

Meer weten over eieren? Lees ook: 9 veelgestelde vragen over eieren.